25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Τα Χριστούγεννα (σύνθετη λέξη της δημοτικής Χριστός + γέννα) δηλώνουν την ετήσια χριστιανική εορτή της γέννησης του Χριστού και κατ' επέκταση το σύνολο των εορτών από της Γεννήσεως μέχρι των Θεοφανίων ("Γιορτές των Χριστουγέννων"). 

Τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 25 Δεκεμβρίου.

Το χρονικό διάστημα που περικλείει τις γιορτές των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων, ονομάζεται στη λαογραφία και Δωδεκαήμερο.

Η παράδοση θεωρεί ότι η αρχαιότερη ομιλία για τη γιορτή των Χριστουγέννων εκφωνήθηκε από τον Μέγα Βασίλειο στην Καισάρεια της Καππαδοκίας το έτος 376 μ.Χ.Άλλες Ιστορικές πηγές επισημαίνουν πως ο εορτασμός των Χριστουγέννων άρχισε να τηρείται στη Ρώμη γύρω στο 335, αν και κάποιοι ερευνητές βασιζόμενοι σε αρχαίους ύμνους με χριστουγεννιάτικη θεματολογία θεωρούν ότι τα πρώτα βήματα που οδήγησαν στον εορτασμό αυτό έγιναν μέσα στον 3ο αιώνα.

Επί Πάπα Ιουλίου Α' (337-352) τα Χριστούγεννα σταμάτησαν να γιορτάζονται μαζί με τα Θεοφάνεια και θεσπίσθηκε ως επέτειος η 25 Δεκεμβρίου κατόπιν έρευνας των αρχείων της Ρώμης, όπως πιστεύεται, επί της απογραφής που έγινε επί αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου, σε συνδυασμό με υπολογισμό ρήσης του Ευαγγελίου (το οποίο και συνέτεινε) του Προδρόμου λεχθείσα περί τον Χριστόν:"Εκείνος δει αυξάνειν, εμέ δε ελατούσθαι" (Ιωάνν. γ'30). Με βάση αυτή την υποθετική πηγή, η Γέννηση του Χριστού ορίσθηκε κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο όπου και αρχίζει η αύξηση των ημερών. Στον καθορισμό της 25ης Δεκεμβρίου ως ημερομηνίας εορτασμού συντέλεσαν προφανώς η μεγάλη εθνική εορτή του "ακατανίκητου" θεού Ήλιου (Dies Natalis Solis Invicti) και ο εορτασμός των γενεθλίων του Μίθρα που ήταν διαδεδομένα σε όλη την επικράτεια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με την έννοια ότι η επιλογή αυτής της ημέρας ως ημέρας γέννησης του Χριστού είχε να κάνει με την προσπάθεια αντικατάστασης των παγανιστικών (μη χριστιανικών) γιορτών που τηρούνταν εκείνον τον καιρό, όπως τα Σατουρνάλια και τα Μπρουμάλια

Συνεπώς, όταν ο Χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας, προσπάθησε να απορροφήσει και να δώσει νέα διάσταση και νέα σημασία σε πανάρχαια λατρευτικά έθιμα και λατρευτικές συνήθειες αιώνων. Πάντως, παρά τις απαγορεύσεις της εκκλησίας για πολλές από τις εκδηλώσεις που τελούνταν στην αντίστοιχη του Δωδεκαημέρου περίοδο ή τις νομοθεσίες, αυτές διατηρήθηκαν κυρίως στην ύπαιθρο καθ' όλη την διάρκεια των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων, μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Σε μεταγενέστερη εποχή πολλά από τα έθιμα τους (ανταλλαγή δώρων, γλέντια, χαρτοπαίγνια κ.ο.κ.) μεταβιβάστηκαν στον εορτασμό τής Πρωτοχρονιάς

Στη Ρώμη το καλεντάρι των Φιλοκαλίων (354 μ.Χ.) περιλαμβάνει στην ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου, απέναντι από την παγανιστική Natalis invicti, δηλ. "γέννηση του ακατανίκητου (ήλιου)", την φράση "VIII kaalitan nattis Christus in Bethleem Iudea".

Από τη Δύση ο εορτασμός της Γεννήσεως στις 25 Δεκεμβρίου πέρασε και στην Ανατολή γύρω στο 376. Το 386 ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρότρυνε την εκκλησία της Αντιόχειας να συμφωνήσει στην 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης. Τον καιρό του Αγ. Αυγουστίνου (354-430) η ημερομηνία της Γιορτής της Γέννησης είχε καθοριστεί, πάντως ο Αυγουστίνος την παραλείπει από τον κατάλογό του με τις σημαντικές χριστιανικές επετείους 

Με τον χρόνο επεκράτησε σε όλο τον χριστιανικό κόσμο εκτός της Αρμενικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που συνεχίζει τον συνεορτασμό με τα Θεοφάνια.

Το 529 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός απαγόρευσε την εργασία και τα δημόσια έργα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και τα ανακήρυξε δημόσια αργία. Ως το 1100, καθώς είχε επεκταθεί η δράση των ιεραποστολών στις παγανιστικές ευρωπαϊκές φυλές, όλα τα έθνη της Ευρώπης γιόρταζαν τα Χριστούγεννα. Εντούτοις, αργότερα, εξαιτίας της Μεταρρύθμισης απαγορεύτηκε ή περιορίστηκε κατά περιόδους η τήρησή του εορτασμού τους σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, καθώς θεωρούνταν ότι περιλάμβανε σε μεγάλο βαθμό ειδωλολατρικά στοιχεία[10].

Της εορτής των Χριστουγέννων προηγείται νηστεία «τεσσαράκοντα ημερών» που αρχίζει από την εορτή του αποστόλου Φιλίππου (14 Νοεμβρίου). Η Υμνολογία της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας περιλαμβάνει λαμπρούς ύμνους για τη μεγάλη αυτή εορτή των διασημότερων υμνογράφων της Εκκλησίας όπως του Ρωμανού του Μελωδού, Ιωάννου του Δαμασκηνού, Κοσμά επισκόπου Μαϊουμά κ.ά.

Η ημέρα της εορτής του αποστόλου Φιλίππου, στις 14 Νοεμβρίου, στο λαϊκό καλεντάρι χαρακτηρίζεται ως Μικρή Αποκριά, γιατί από την επομένη αρχίζει η νηστεία των σαράντα ημερών για τα Χριστούγεννα, η οποία και λέγεται Μικρή Σαρακοστή. Αυτή η ημερομηνία σε πολλές χώρες της Ευρώπης και Αμερικής θεωρείται ως έναρξη των εορτών των Χριστουγέννων. Το χρονικό διάστημα που περικλείει τις γιορτές των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανείων, ονομάζεται Δωδεκαήμερο.

Η εορτή των Χριστουγέννων είναι η σημαντικότερη από τις ακίνητες εορτές της Ορθοδόξου Εκκλησίας και γι' αυτό έχει προεόρτια και μεθέορτη περίοδο. Όλες τις σχετικές διατάξεις για τις ακολουθίες αυτές τις βρίσκει κανείς στο Τυπικό της Εκκλησίας.

Στη Δύση η εορτή των Χριστουγέννων εορτάζεται λαμπρότερα από εκείνη της Ανάστασης, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στην Ανατολή.

Ανήμερα των Χριστουγέννων σύμφωνα με το ελληνικό/ορθόδοξο εορτολόγιο, γιορτάζουν αρκετά ελληνικά ονόματα: η Χριστίνα και o Χρήστος, η Εμμανουέλα και ο Εμμανουήλ, η Χρυσαυγή, η Χρύσα

Βιβλική αφήγηση της γέννησης του Χριστού

Εκ των τεσσάρων Ευαγγελιστών μόνο ο Λουκάς και ο Ματθαίος αρχίζουν τις αφηγήσεις τους από τη Γέννηση του Ιησού. Οι δύο αυτές περιγραφές φέρονται να συμπληρώνουν η μία την άλλη. Ενώ πληρέστερη φέρεται του Λουκά. Από τον συνδυασμό των παραπάνω και άλλων πηγών, το ιστορικό έχει ως εξής:

Επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου και Ηγεμόνα Κυρήνιου της Συρίας , διατάχθηκε απογραφή πληθυσμού σε όλη την Αυτοκρατορία. (Λουκάς Β’ 1-3). Άγγελος Κυρίου επισκέφθηκε τον Ιωσήφ και τον ενημέρωσε για την Θεία Γέννηση του Θεανθρώπου εκ της Παρθένου Μαρίας (Ματθαίος Α’ 20). Τότε ο Ιωσήφ παρέλαβε την Μαρία και από την Ναζαρέτ ήλθαν στη Βηθλεέμ (της Ιουδαίας) που Βασιλεύς της περιοχής ήταν ο Ηρώδης ο Μέγας όπου και γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός (Ματθ. Β’ 1, - Λουκ. Β’ 4-7). Άγγελος Κυρίου εμφανίζεται σε ποιμένες αγγέλλοντας το χαρμόσυνο γεγονός ενώ πλήθος αγγέλων ψάλλουν «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. Β’ 8-14). Ενώ συμβαίνουν αυτά άστρο φωτεινό εξ Ανατολής οδηγεί τρεις[12] Μάγους προς τα Ιεροσόλυμα που μετά συνάντηση με τον Βασιλέα Ηρώδη συνεχίζουν και φθάνουν στη Βηθλεέμ όπου μαζί με τους βοσκούς προσκυνούν τον Θεάνθρωπο προσφέροντας Χρυσόν Λίβανο και Σμύρνα.

(Ματθ. Β’ 2-12).

Οι χριστιανοί θεωρούν ότι η γέννηση του Χριστού εκπληρώνει τις προφητείες των Εβραϊκών Γραφών και ότι ως Μεσσίας ήλθε για να λυτρώσει τους ανθρώπους από τις αμαρτίες τους.

Η Βυζαντινή υμνογραφία των εορτών των Χριστουγέννων χαρακτηρίζεται όχι μόνο πλούσια και πανηγυρική αλλά έχει και μεγάλη ποιητική αξία. Οι καταβασίες, τα μεγαλυνάρια, τα στιχηρά ιδιόμελα, τα κοντάκια των ύμνων, οι κανόνες εκφράζουν αισθήματα δέους και θάμβους, κατάνυξης και ευλάβειας. Οι μεγάλοι υμνογράφοι στους ύμνους τους συμπυκνώνουν σε απαράμιλλους στίχους όλη τη θεολογία της Εκκλησίας.

Απολυτίκιο Χριστουγέννων

«Ἡ Γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν

ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως

ἐν αυτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες

ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο

Σὲ προσκυνεῖν τὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης

καὶ Σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν

Κύριε δόξα Σοι.»

Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (8ος αι.) συνέθεσε τον «κανόνα εις την Χριστού γέννησιν»:

«Νύμφης πανάγνου τὸν πανόλβιον τόκον,

ἰδεῖν ὑπὲρ νοῦν ἠξιωμένος χορός,

ἄγραυλος, ἐκλονεῖτο τῷ ξένῳ τρόπῳ

τάξιν μελωδούσάν τε τῶν Ἀσωμάτων,

Ἄνακτα Χριστόν, ἀσπόρως σαρκούμενον»

Ο Μέγιστος των Υμνογράφων Ρωμανός ο Μελωδός συνθέτει στιχηρά προεόρτια και τρία κοντάκια για τα Χριστούγεννα μεταξύ των οποίων το πλέον γνωστό:

«Ἡ Παρθένος σήμερον

τὸν Ὑπερούσιον τίκτει

καὶ ἡ Γῆ τὸ σπήλαιον

τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει

Ἄγγελοι μετὰ ποιμένων δοξολογοῦσι

Μάγοι δὲ μετὰ αστέρος ὁδοιποροῦσι

Δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη παιδίον νέον

ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.»

Στιχηρά ιδιόμελα για την Γέννηση έχουν γράψει επίσης ο Μοναχός Κυπριανός (σύγχρονος του Αγ. Ιωάννου του Δαμασκηνού) που φέρεται και ως ο δημιουργός των σύντομων στιχηρών (όπως «Οίκος του Εφραθά, η πόλις η Αγία, των προφητών η δόξα, ευτρέπισον τον οίκον, εν ω το θείον τίκτεται»), ο Ανατόλιος Στουδίτης (ίδιας εποχής) στον οποίο αποδίδονται τα απόστιχα της κυριώνυμης ημέρας και το μεθεόρτιο δοξαστικό: «Αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού ...», ο Ανδρέας ο Πηρός ή Τυφλός (8ος αι.): «Χριστού τα γενέθλια πιστώς προεορτάσωμεν...», ο Βυζάντιος ή Βύζας : «Φάτνη δε υπεδέχου τον τω λόγω λύσαντα της αλόγου πράξεως ημάς τους γηγενείς ...» κ.ά.

Από τους υμνογράφους της εορτής γνωστοί είναι οι Ιωάννης ο Μοναχός, ο γνωστός Κοσμάς ο Μαϊουμά ο μελωδός: «Χριστός γεννάται δοξάσατε, Χριστόν εξ Ουρανού απαντήσατε ...», ο Ανδρέας Κρήτης, η Κασσία, ποιήτρια του δοξαστικού ιδιόμελου του Εσπερινού «Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης ...» κ.ά.

ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΜΕ... ΑΝΟΙΞΤΕ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΣΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

25 Δεκεμβρίου ο άνθρωπος παύει να προορίζεται για τη χωματερή, αλλά συναντιέται με το Θεό, γίνεται σάκα Θεού. Γίνεται κοινωνός ενός τρόπου ύπαρξης, τον οποίο τον προσφέρει ένας Θεός μεθυσμένος από αγάπη για τον άνθρωπο, σε τέτοιο σημείο που αφήνει τα μεγαλεία για να σαρκωθεί μέσα σε μια φάτνη!

« Να τα πούμε;»

Τα κάλαντα είναι η αποζήτηση μιας επικοινωνίας με τον άλλο. Έχουμε να του πούμε κάτι, αλλά δεν παραβιάζουμε τ’ αυτιά του και την ελευθερία του. Είναι σαν να του λέμε: « αδελφέ, εμείς πιστεύουμε σε κάτι, που το θεωρούμε σπουδαίο και που νοιώθουμε πως δίνει σε μας νόημα σε κάθε στιγμή μας. Σκεφτόμαστε να σου το πούμε, κι’ εσύ διαλέγεις και παίρνεις.

«Να τα πούμε λοιπόν;»

« Καλήν ημέραν άρχοντες».

Το έχετε προσέξει; Δεν υπάρχουν ξεχωριστά κάλαντα για άρχοντες και χωριστά για το λαό. Όλοι αποκαλούνται άρχοντες και το σπίτι τους αποκαλείται  «αρχοντικό». Τα κάλαντα κομίζουν ένα όραμα, μια κοινωνία αρχοντάδων δίχως υποτελείς, δούλους και εξαθλιωμένους. Είναι ένα όραμα με εμπνευσμένο από το μεδούλι της Εκκλησίας, από ένα Θεό που προσφέρει τον ίδιο τον εαυτό Του σε όλους χωρίς να μονιμοποιεί την ταξική αδικία. Αυτή την προσφορά Του εμείς τη λέμε Θ. Ευχαριστία. Και όταν τραγουδάμε:

«Χριστός γεννάται σήμερον» κυριολεκτούμε. Τα Χριστούγεννα δεν είναι απλώς η αναπόληση ενός μακρινού παρελθόντος. Είναι η δυνατότητα του σημερινού ανθρώπου να γίνει μέτοχος της Βηθλεέμ σήμερα, να μεταμορφωθούν οι πρώτες ύλες της ζωής μας, το ψωμί και το κρασί, σε Σώμα και Αίμα Αυτού που γεννήθηκε « εν Βηθλεέμ τη πόλει».

« Χαίρει η κτίσις όλη».

Τα κάλαντα αποτυπώνοντας την πίστη της Εκκλησίας, ότι η σάρκωση του Χριστού μπολιάζει με ζωή το σύμπαν. Κοιτάξτε τη Βυζαντινή εικόνα της Γέννησης: Τα βράχια είναι ζωγραφισμένα που να στρέφονται προς τον Χριστό, τα δένδρα χαμηλώνουν κ.λ.π. Τα πάντα συμμετέχουν. Τα κάλαντα μαρτυρούν ότι το περιβάλλον είναι αφάνταστα περισσότερο από αντικείμενο στυγνής εκμετάλλευσης.

Όταν θα κτυπήσουν την πόρτα μας τα παιδιά των καλάντων, ας μην τα αποπάρουμε. Είναι θελητά ή αθέλητα τους, αληθινοί αντάρτες των πόλεων σήμερα. Μπορεί κίνητρο τους να είναι η παραξενιά κι η χαρά του εθίμου, μπορεί και το χαρτζιλίκι που αποκομίζουν. Το θέμα είναι ότι στα χέρια τους κρατιέται μια υπόθεση που μακάρι να βιωθεί κάποτε σε όλες της τις διαστάσεις. Διότι όσο ακόμη παίρνει τους δρόμους η αλήθεια των καλάντων κι’ όσο αντηχεί το κάλεσμα τους σε ένα αλλιώτικο αγαπητικό τρόπο ζωής, οι άχαρες πόλεις μας δεν έχουν πάρει ακόμη διαζύγιο από την ελπίδα. Δεν έχουν θαφτεί ακόμα στο ανέραστο αμπαλάζ του καταναλωτισμού, των βιτρινών, των ρεβεγιόν δίχως προσδοκία του αύριο, των Χριστουγέννων χωρίς Χριστό.

Πηγή: Θανάση Παναθανασίου, Ο Θεός μου ο αλλοδαπός

Σας τα ‘παν άλλοι;

του Θεόδωρου Παντούλα

-«Nα τα πούμε»;

-«Nα τα πείτε», μας αποκρίνονταν.

Kι εμείς τα λέγαμε συνεχίζοντας, εν αγνοία μας, μια παλιά, προχριστιανική παράδοση. «Xριστός γεννάται». Nέο κρασί σε παλιούς ασκούς.

Mπορεί τα κάλαντα να πήραν την ονομασία τους από τις ρωμαϊκές καλένδες αλλά την καταγωγή τους την έλκουν από την ομηρική εποχή κι άσε τους όψιμους θιασώτες της ασυνέχειας να σκανδαλίζονται με την μορφολογική συνέχεια και το ήθος της ημετέρας εμπειρίας.«Nα τα πούμε»; …

Tα λέγαμε ακέρια. Oλόκληρα. Aπό την αρχή ίσα με το τέλος. Iστορούσαμε το γεγονός και λέγαμε και παινέματα στους νοικοκυραίους. «Σ’ αυτό το σπίτι πού ’ρθαμε πέτρα να μην ραγίσει». Ξυπνάγαμε αξημέρωτα. Nτυμένοι βαριά με σκούφους και κασκόλ, που θα μας φύλαγαν από το πρωινό κρύο. Παιδιά της Aθήνας εμείς γυρνάγαμε στα χωριά των γονιών μας κι ανακαλύπταμε συγγενείς και φίλους. Άλλα κάλαντα στην Ήπειρο, άλλα στην Πελοπόννησο. Mαθαίναμε γρήγορα κι όταν μπερδευόμαστε είχαμε την συμπάθεια των ακροατών μας. Eκ γενετής εσωτερικοί πρόσφυγες. «Tίνος είστε εσείς;», μας ρώταγαν όσοι δεν μας ήξεραν. Mας έβαζαν σπίτι τους -όχι στην εξώθυρα.

«Πώς μεγαλώσατε έτσι;». Kαι μας μπούκωναν γλυκά κι ευχές. Mας χαρτζιλίκωναν κι από το υστέρημά τους. Δεν είχαν έρθει ακόμη οι επιδοτήσεις κι ο κόσμος τότε στα χωριά ζούσε από την δουλειά του κι όχι από την επιδότηση της αεργίας του. Δεν μας ένοιαζαν όμως τα λεφτά. Mας έφταναν τα χάδια στις κουρεμένες κεφαλές μας. Γυρνάγαμε όλο το χωριό κι όταν τελειώναμε κάναμε ταμείο για ν’ αγοράσουμε δώρα για τους δικούς μας -όχι δικά μας. Στο σχολείο και στο σπίτι μας μάς μάθαιναν ότι υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν τις γιορτές όσα εμείς, κι έπρεπε να τα νοιαστούμε. Kαι τα νοιαζόμαστε. Kαι δίναμε και σε παιδιά λιγότερο τυχερά από εμάς. Στα φτωχά χωριά μας πάντως δεν υπήρχαν επαίτες -ίσως να μην υπήρχαν και άνθρωποι μόνοι τους. Για όσους θα μας έδιωχναν ξέραμε δίστιχα που ποτέ όμως δεν χρειάστηκε να πούμε.

Tις χρονιές που δεν μπορούσαμε να γυρίσουμε στους γενέθλιους τόπους των γονιών μας τα λέγαμε στην Aθήνα. «Nα τα πούμε»; Mας κοιτάζαν από το «ματάκι» της πόρτας. «Nα τα πείτε». Tα λέγαμε κολοβά. Mας έβαζαν και κάποια κέρματα στο χέρι κι όξω από την πόρτα. Oύτε χάδια, ούτε γλυκά, ούτε κουβέντες, ούτε ευχές. Δεν κακοκαρδιζόμαστε όμως. Ήταν Xριστούγεννα. «Aυτές οι μέρες το ’χουνε κι αυτές οι εβδομάδες/ να τραγουδάνε τα παιδιά, να χαίροντ’ οι μανάδες».

Kάθε χρόνο λιγοστεύουν τα κάλαντα, λιγοστεύουν και οι καλαντιστές. Kι αυτοί που τα λένε, τα λένε δίχως μετοχή. Tα λένε μόνο για τους φιλοδωρήσεις. Mε κοιτούν απορημένοι που δεν τους διακόπτω. Σταματούν. Δεν ξέρουν παρακάτω. «Yπάρχει κι άλλο», με ρωτούν.

Παλιά υπήρχε. Tώρα δεν υπάρχει.

Παλιά υπήρχαν ενορίες, δηλαδή κοινότητες. Tώρα δεν υπάρχουν. Παλιά υπήρχαν γιορτές. Tώρα δεν υπάρχουν. Tώρα υπάρχουν happenig. Kαι σε αυτά τα happening δεν χρειάζονται παιδιά που να τα λένε, γιατί τα παίζουν τα cd.

Σταμάτησα να τα λέω στα δεκατρία μου. Eίχα μεγαλώσει. Zήλευα όμως τους μικρούς που συνέχιζαν. Tώρα γίναν τα δικά μου παιδιά καλαντιστές. Tα λένε στην πολυκατοικία και συνοδεία ενηλίκου στην γειτονιά και στους συγγενείς. Aλλάξαν οι εποχές και πού να τα αφήσεις να γυρνούν μέσα στην πόλη μόνα τους.

«Nα τα πούμε», ρωτάνε.

«Mας τα παν άλλοι», τους αποκρίνονται. Στεναχωριούνται για λίγο αλλά συνεχίζουν. Nα πάμε και λίγο πιο κάτω, παρακαλούν.

Πιο κάτω είναι τα στολισμένα καταστήματα, η αγοραία χαρά, η υποχρεωτική κατανάλωση μιας παράδοσης που εκφυλίζεται σε καταναλωτική υστερία. Πιο κάτω είναι τα πάμφωτα, δίχως Xριστό, Xριστούγεννα.

ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΡΗΤΗΣ

Ανοίξετε τη πόρτα σαςτα κάλαντα να πούμεκαι βάλτε και μιά ρακή,

για να σας ευχηθούμε Ταχιά ταχιά'ναι αρχιχρονιάΠρώτη γιορτή του χρόνου,αρχή που βγήκε ο Χριστός στη γη να περιπατήσει.

Και εβγήκε και χαιρέτησεόλους τους ζευγολάτες.Και ο πρώτος που χαιρέτησε ήταν Άγιος Βασίλης Καλώς τα κάνεις Βασιλειό,καλόν ζευγάριν έχεις.Καλό το λες αφέντη μου καλό και ευλογημένο,

η χάρη σου το βλόγησεμε το εξιό σου χέρι,με το δεξιό με το ζερβό

με το μαλαματένιο.

Για πες μου Άη Βασίλη μουπόσα μουζούρια σπέρνεις;Σπέρνω σταράκι δώδεκα,κριθάρι δέκα πέντεταγή και ρόβι δεκαοχτώ

 

κι από νωρίς στο στάβλο. 

Φέρε καρύδια, κάστανα,πανιέρια λεπτοκάρυακαι φέρε και γλυκό κρασί

 

να πιουν τα παλικάρια

 

Και από την μαύρη όρνιθακανένα αβγουλάκικαι αν είναι από τη γαλανή 

 

ας είν’ και ζευγαράκι

 

Και από το λαδοπίθαροσκια μια οκά λαδάκικαι ας είναι και περσότερο 

κρατούμε 'μείς ασκάκι 

 

Τέσσερα πέντε πράγματαπου τάχει η περιστέραανοίξετε την πόρτα σας 

 

να πούμε καλησπέρα.

 

ΠΗΓΗ - LOGIA.GR

ΚΑΛΑΝΤΑ

Τα Κάλαντα αποτελούν δημοτικά ευχητικά και εγκωμιαστικά τραγούδια που ψάλλονται εθιμικά κατ΄ έτος κυρίως την παραμονή μεγάλων θρησκευτικών εορτών όπως των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς (Αγ. Βασιλείου), των Θεοφανίων, ακόμη και των Βαΐων (ή Λαζάρου), με εξαίρεση εκείνων της Μεγάλης Παρασκευής που είναι κατανυκτικά. Κύρια παραδοσιακά μουσικά όργανα που συνοδεύουν τα κάλαντα είναι το τρίγωνο, το λαούτο, το νταούλι η τσαμπούνα, η φλογέρα κ.ά.

• Οι τραγουδιστές - οργανοπαίκτες των καλάντων ονομάζονται "καλαντιστές".

Τα κάλαντα ψάλλονται κυρίως από παιδιά μέχρι ορισμένου ορίου ηλικίας (14-15 ετών) αλλά και από ώριμους άνδρες, είτε μεμονωμένα είτε κατά ομάδες που περιέρχονται οικίες, καταστήματα, δημόσιους χώρους κλπ με τη συνοδεία του πατροπαράδοτου σιδερένιου τριγώνου αλλά ενίοτε και άλλων μουσικών οργάνων (φυσαρμόνικας, ακορντεόν, τύμπανου κλπ).

Κύριος σκοπός των τραγουδιών αυτών είναι μετά τις αποδιδόμενες ευχές τα "Χρόνια Πολλά" το φιλοδώρημα είτε σε χρήματα (σήμερα) είτε σε προϊόντα (παλαιότερα). Σχετική με αυτό είναι και η παρασκευή "κουλούρας" ονομαζόμενη "κολλίκι" (Βέροια) ή "κουλιαντίνα" (Σιάτιστα) και εξ αυτών οι φέροντες αυτά ονομάζονται "Κουλουράδες" ή "Φωτάδες".

Τα κάλαντα ξεκινούν κυρίως με χαιρετισμό στη συνέχεια αναγγέλλουν τη μεγάλη χριστιανική εορτή που φθάνει και καταλήγουν σε ευχές. Χαρακτηριστικό σημείο είναι η γλώσσα στην οποία αυτά ψάλλονται, στη καθαρεύουσα, καταδηλούντα την άμεση καταγωγή τους από τους Βυζαντινούς χρόνους τις Καλένδες του Ιανουαρίου που γιορτάζονταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα.

Ο μεγάλος αριθμός των διαφόρων παραλλαγών εξανάγκασε να διακρίνονται αυτά σε εθνικά ή αστικά και στα τοπικά ή παραδοσιακά (κατά περιοχή). Στα χριστουγεννιάτικα κάλαντα έχουν καταμετρηθεί περισσότερες από τριάντα παραλλαγές μόνο στον Ελλαδικό χώρο. Σήμερα εκτός των παραπάνω έχουν εισαχθεί και διάφορα αγγλοσαξωνικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, μερικά των οποίων έχουν και μεταγλωττιστεί στην ελληνική που δυστυχώς τείνουν να υπερκαλύψουν τα παραδοσιακά.

Επίσης και η ημέρα που ψάλλονται τα κάλαντα σε ορισμένες περιοχές ονομάζονται "Κάλαντα" (Κόλιντα, Κόλεντας, Κόλιαντας) με εξαίρεση τη νήσο Μήλο που ψέλνονταν μόνο τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς, συντασσόμενα κάθε φορά νέα κάλαντα, με τα οποία όμως ζητούσαν οικονομική συνδρομή για κάποιο κοινωνικό σκοπό (πχ ανέγερση ή επιδιόρθωση ναού) δίδοντας και συμβουλές προς τους άρχοντες η παρατηρήσεις με σκωπτικό χαρακτήρα. Τέτοιες είναι και οι σχετικές "μαντινάδες" της Κρήτης ή "κοτσάκια" της Νάξου με σκωπτικό επίσης χαρακτήρα που ψάλλονται ως "κάλαντα".

Πολλές φορές όταν δεν υπήρχε φιλοδώρημα ή ήταν ευτελές τότε τα παιδιά συνέχιζαν με πολύ δυνατή φωνή έξω από την οικία δίστιχα σκωπτικά, επαναλαμβανόμενα:

«Αφέντη μου στη κάπα σου χίλιες χιλιάδες ψείρες,

άλλες γεννούν, άλλες κλωσούν κι άλλες αυγά μαζώνουν!»

Ανοίξετε τη πόρτα σας
τα κάλαντα να πούμε
και βάλτε και μιά ρακή,
για να σας ευχηθούμε

Ταχιά ταχιά'ναι αρχιχρονιά
Πρώτη γιορτή του χρόνου,
αρχή που βγήκε ο Χριστός
στη γη να περιπατήσει.

Και εβγήκε και χαιρέτησε
όλους τους ζευγολάτες.
Και ο πρώτος που χαιρέτησε
ήταν Άγιος Βασίλης

Καλώς τα κάνεις Βασιλειό,
καλόν ζευγάριν έχεις.
Καλό το λες αφέντη μου καλό
και ευλογημένο,

η χάρη σου το βλόγησε
με το δεξιό σου χέρι,
με το δεξιό με το ζερβό
με το μαλαματένιο.

Για πες μου Άη Βασίλη μου
πόσα μουζούρια σπέρνεις;
Σπέρνω σταράκι δώδεκα,
κριθάρι δέκα πέντε
ταγή και ρόβι δεκαοχτώ
κι από νωρίς στο στάβλο.

Φέρε καρύδια, κάστανα,
πανιέρια λεπτοκάρυα
και φέρε και γλυκό κρασί
να πιουν τα παλικάρια

Και από την μαύρη όρνιθα
κανένα αβγουλάκι
και αν είναι από τη γαλανή
ας είν’ και ζευγαράκι

Και από το λαδοπίθαρο
σκια μια οκά λαδάκι
και ας είναι και περσότερο
κρατούμε 'μείς ασκάκι

Τέσσερα πέντε πράγματα
που τάχει η περιστέρα
ανοίξετε την πόρτα σας
να πούμε καλησπέρα.

ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Το Χριστόψωμο είναι το ψωμί που φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή, τις παραμονές των Χριστουγέννων. Αποτελούν το ψωμί στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι και το ευλογημένο, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του.

Το ζύμωμά του αποτελεί μια ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούνται ακριβά υλικά, όπως ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα ενώ κατά το ζύμωμα οι γυναίκες τραγουδούν: "Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει".Αρχικά πλάθουν το ζυμάρι και παίρνοντας τη μισή από τη ζύμη φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη μισή φτιάχνουν με λωρίδες έναν σταυρό. Στο κέντρο του σταυρού βάζουν ένα άσπαστο καρύδι ή ένα αυγό, συμβολίζοντας τη γονιμότητα. Την υπόλοιπη επιφάνεια τη διακοσμούν με διάφορα σχήματα, όπως λουλούδια, φύλλα, καρπούς, ή πουλιά. Η διακόσμηση αυτή τονίζει το σκοπό του χριστόψωμου και εκφράζει τις προσδοκίες των πιστών για καλή σοδειά και παραγωγή των ζώων.

Την ημέρα των Χριστουγέννων, κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος, ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σ' όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Πολλοί παρομοιάζουν τη διαδικασία αυτή, με το μυστήριο της Θείας κοινωνίας.Το έθιμο του Χριστόψωμου διατηρείται σε ελάχιστα μέρη της Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη. Αποτελεί μια συνήθεια βαθιά ριζωμένη και θεωρείται έργο θείο και έθιμο καθαρά Χριστιανικό. Κατά τόπους, το συναντάμε σε παραλλαγές μορφών ή ονομασιών όπως: "το ψωμί του Χριστού", "Σταυροί", "βλάχες" κ.ά.

http://www.vasilopita.gr

Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΜΑΣ ΧΡΟΝΩΝ

Είναι πάντα φορτωμένος με δώρα κα πάντα συνεπής στο ραντεβού του. Πόση ανάγκη έχουν τα παιδιά από το μύθο του Αϊ-Βασίλη και γιατί δεν πρέπει να τους τον γκρεμίσουμε ποτέ;

Κάθε χρόνο τις άγιες μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς εκατομμύρια παιδιά όλων των φυλών και των εθνοτήτων σε κάθε γωνιά της Γης περιμένουν ανυπόμονα τον ερχομό του Αϊ-Βασίλη, του αγαπημένου ασπρομάλλη γέροντα που με το σακί του γεμάτο δώρα θα ταξιδέψει σε μια νύχτα τον κόσμο ολόκληρο, για να αφήσει κάτω από κάθε χριστουγεννιάτικο δέντρο τα δώρα που του ζήτησαν με τα γράμματα ή τις ευχές τους. Πάντα χαμογελαστός και καλοκάγαθος, πάνω στο ιπτάμενο έλκηθρο που το σέρνουν οχτώ ζωηρά ελάφια ή τάρανδοι, αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών. Είναι ο Father Christmas των Άγγλων, ο Santa Claus των Αμερικανών, ο Pere Noel των Γάλλων, ο Sinterklaas των Ολλανδών, ο Weinachsmamm των Γερμανών, ο Babbo Natale των Ιταλών, o Julemand των Σκανδιναβών, o Joulupukki των Φιλανδών, είναι με άλλα λόγια ο Άγιος Βασίλης των Ελλήνων. Ζει εδώ και εκατοντάδες χρόνια στον Βόρειο Πόλο. Έχει σκάψει το τεράστιο εργαστήρι του μέσα στο βουνό Korvatunturi, που μοιάζει από μακριά με τεράστιο αυτί, για να ακούει έτσι τις επιθυμίες των παιδιών, που φέρνει ο άνεμος από κάθε γωνιά της γης. Αναλαμβάνει να κάνει τα όνειρα των παιδιών πραγματικότητα, αγγίζοντας τις ψυχές τους με τον δικό του μαγικό τρόπο. Τελικά, τι πραγματικά σημαίνει ο Άγιος Βασίλης και πώς τα καταφέρνει ακόμα και σήμερα να συναρπάζει τόσο πολύ τα παιδιά;

Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι φίλος και σύμμαχος των παιδιών. Κάθε επιθυμία τους που δεν έγινε πραγματικότητα μέσα στη χρονιά που πέρασε υπάρχει πάντα η ελπίδα να πραγματοποιηθεί από τον Άγιο Βασίλη, έστω και την τελευταία στιγμή. Συνήθως το παιδί σκέφτεται: «Δεν μου το αγόρασε ο μπαμπάς και η μαμά; Θα γράψω στον Άγιο Βασίλη, κι αυτός δεν υπάρχει περίπτωση να μη μου το φέρει». Με αυτή τη λογική ο Άγιος Βασίλης γίνεται ένα πρόσωπο που τα αγαπάει, δεν τους χαλάει ποτέ χατίρι, τους δίνει προστασία, ασφάλεια και στήριξη. Εάν σκεφτούμε ότι τα μικρά παιδιά έλκονται ιδιαίτερα απ’ οτιδήποτε περιέχει μυστήριο, τότε στα «προσόντα» του Άγιου Βασίλη έρχεται να προστεθεί και το συναρπαστικό μυστήριο της ύπαρξής του: «Πού μένει;», «γιατί δεν έρχεται και στη γιορτή μου;», «πώς χωράει από το τζάκι αφού είναι τόσο χοντρός;», «εμείς που δεν έχουμε τζάκι, πώς θα μπει στο σπίτι;», «πώς γίνεται να χωρούν όλα αυτά τα δώρα στο σακί του;», «πώς προλαβαίνει να μοιράσει όλα τα δώρα σε μια νύχτα;». Τέτοια ερωτήματα παίρνουν περίεργες διαστάσεις στο παιδικό μυαλό και δημιουργούν το έναυσμα για πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των παιδιών και των γονιών, κάτι που λειτουργεί θετικά στη δημιουργία του μύθου του Αϊ-Βασίλη. Ένα άλλο στοιχείο που κάνει τον συγκεκριμένο άγιο συναρπαστικό είναι η έκπληξη σε συνδυασμό με την προσμονή. Πολύ πριν τη μεγάλη βραδιά, το παιδί αναρωτιέται: «Άραγε, έλαβε ο Αϊ-Βασίλης το γράμμα μου;», «θα μου φέρει δώρο φέτος;», «θα μπορέσει να μου φέρει αυτό που του ζήτησα;» Όλα αυτά τα ερωτήματα που θα «απαντηθούν» τη βραδιά της Παραμονής κρατάνε το παιδί σε μια ευχάριστη και διασκεδαστική εγρήγορση. Και κάτι τελευταίο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό είναι η επιβράβευση! Όλοι ξέρουμε ότι κατά τη διάρκεια ολόκληρου σχεδόν του χρόνου και με την προτροπή της μαμάς και του μπαμπά, το παιδί κάνει ό,τι μπορεί για να γίνει καλύτερο ώστε τελικά ο αγαπημένος του άγιος να του φέρει το παιχνίδι που τόσο επιθυμεί. Η γνωστή φράση «αν είσαι καλό παιδί, ο Άγιος Βασίλης θα σου φέρει αυτό που ζήτησες» μπορεί να μας φαίνεται συνηθισμένη, αλλά για εκείνο είναι το κίνητρο για μια συνεχή προσπάθεια βελτίωσης, που έχει ως στόχο να καταφέρει τελικά να έχει την επιβράβευση.

Να του «γκρεμίσω» το όνειρο και πότε;

Από πολύ νωρίς στο παιδικό μυαλό γεννιούνται ερωτήσεις και απορίες σχετικά με αυτό το καλοσυνάτο πρόσωπο. Έτσι, αργά ή γρήγορα το πιτσιρίκι σας πολύ πιθανό κάποια στιγμή να ζητήσει πληροφορίες και εξηγήσεις που ίσως σας φέρουν σε δύσκολη θέση. «Πού μένει;» ή «πώς θυμάται όλα τα παιδιά;», «ένα κορίτσι στο σχολείο είπε ότι ο Αϊ-Βασίλης δεν υπάρχει!». Παράλληλα, την ίδια στιγμή που η δασκάλα επιμένει να τραγουδά «Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία», η τηλεόραση τον δείχνει να ξεκινά από τη Φιλανδία και η γιαγιά βεβαιώνει ότι θα έρθει από την καμινάδα! Αν μάλιστα στο σπίτι δεν υπάρχει τζάκι, ενισχύεται η γενικότερη σύγχυση γύρω από την ύπαρξη και τις δραστηριότητες του αγαπημένου γέροντα. Σκέτη Βαβυλωνία, αλλά μην ξεχνάτε ότι για τα παιδιά πάνω απ’ όλα είναι ένα πρόσωπο που εκπροσωπεί το ρομαντισμό και την πίστη, ένα πρόσωπο που μοιράζει δώρα και ελπίδα. Από την ηλικία των επτά ετών και πάνω πολλά παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται πως μάλλον ο κύριος πίσω από τη γενειάδα είναι ο μπαμπάς ή ο παππούς. Όμως δεν υπάρχει κανένας λόγος να τους χαλάσουμε τη φαντασίωση. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η στάση και η συμπεριφορά μας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τη σκέψη και τη φαντασία τους. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη έως κάποια συγκεκριμένη αναπτυξιακή φάση και ηλικία –που διαφέρει για κάθε ένα– να πιστεύουν σε σύμβολα, μύθους ή τελετουργίες. Όλα αυτά τα στοιχεία εμπεριέχουν νοήματα, αρχές, συναισθηματικά και ψυχικά ερεθίσματα τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Στο βαθμό λοιπόν που ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει την ελπίδα, την προσμονή, τη γενναιοδωρία, την ειρήνη, την αγάπη και τη ζεστασιά, την ισότητα απέναντι στο δικαίωμα να είμαστε ευτυχισμένοι, τότε ναι είναι καλό, για όσο το έχουν ανάγκη και τους είναι χρήσιμο, να πιστεύουν στην ύπαρξή του. 

Τι συμβαίνει όμως όταν ένας καλοθελητής αποκαλύπτει την αλήθεια; Ή όταν η λογική του διακρίνει «κενά» που είναι αδύνατον να καλυφθούν; Μεγαλώνοντας, τα παιδιά αρχίζουν να έχουν κάποιες υποψίες όταν για παράδειγμα ο Αϊ Βασίλης που έρχεται στο σπίτι μοιάζει περιέργως με τον μπαμπά ή το θείο ή ακόμα κι όταν μεγαλύτερα παιδιά τα κοροϊδεύουν επειδή ακόμα πιστεύουν ότι υπάρχει. Αυτή η περίοδος της αμφιβολίας είναι συγκινητική και συνήθως συμπίπτει με την εποχή που πηγαίνουν για πρώτη φορά στο σχολείο. Και η ανακάλυψη ότι ο Αϊ-Βασίλης δεν υπάρχει τα γεμίζει με απορία και θλίψη. Η διαφοροποίηση της πραγματικότητας από το μύθο αναγγέλλει συχνά το τέλος μιας μαγικής περιόδου στην παιδική ηλικία, αυτή όπου μέσα από το όνειρο και την επιθυμία το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό. Στο δειλό ερώτημα του παιδιού «αλήθεια, δεν υπάρχει ο Αϊ-Βασίλης;» είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε μια απάντηση και αυτή βέβαια δεν μπορεί να είναι ένα ξερό «όχι, δεν υπάρχει», διότι έτσι γκρεμίζουμε με σκληρό τρόπο τον φανταστικό του κόσμο, που εμείς οι ίδιοι είχαμε φτιάξει. Γενικά, δεν υπάρχει ένα γενικό «πρέπει» ή μια μυστική συνταγή επιτυχίας. Ανάλογα με την περίπτωση, ο γονιός θα χρειαστεί να καταφύγει σε διαφορετικές στρατηγικές χειρισμού της συγκεκριμένης ερώτησης. Πρέπει να είστε ψύχραιμοι και με τις απαντήσεις σας να μην πληγώσετε την ευαισθησία του και να μην προσβάλετε τη νοημοσύνη του. Επιπλέον, πρέπει να θυμάστε ότι λέγοντας την απόλυτη αλήθεια σ’ ένα παιδί προσχολικής ηλικίας, κινδυνεύετε να γίνετε κυνικοί και «κακοί» στα μάτια του. Διότι ναι μεν δεν του λέτε ψέματα, αλλά από την άλλη πλευρά ακρωτηριάζετε τη φαντασία και την ελπίδα του, και αυτό είναι πολύ σκληρό. Τα παιδιά θέλουν «τροφή» για τη φαντασία τους και επιπλέον είναι ικανά με τον δικό τους τρόπο να σας δείξουν πότε πραγματικά δεν «χρειάζεται» να πιστεύουν στον παχουλό Άγιο με τον τρόπο που πίστευαν έως τώρα.

Τελικά, ο Αϊ-Βασίλης υπάρχει;

Υπάρχει, όπως σίγουρα υπάρχουν η αγάπη, η γενναιοδωρία, η ευλάβεια, η γνώση, η ελπίδα, η προσμονή, η γαλήνη, η χαρά και η ζωή. Αλίμονο! Πόσο ζοφερός θα ήταν ο κόσμος μας αν δεν υπήρχε ο Αϊ-Βασίλης. Δεν θα υπήρχε η αγνή πίστη των παιδιών, η φαντασία που κάνει υποφερτή την ύπαρξή μας. Το φως με το οποίο η παιδικότητα γεμίζει τον κόσμο θα έσβηνε. Κανένας δεν βλέπει τον Αϊ-Βασίλη, αλλά αυτό δεν είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχει. Τα πιο σπουδαία πράγματα στον κόσμο είναι εκείνα τα οποία ούτε οι μεγάλοι ούτε τα παιδιά μπορούν να δουν. Ο Αϊ-Βασίλης είναι ένα ευχάριστο διάλειμμα από την καθημερινότητα και μια ευκαιρία να αφήσουμε τη φαντασία των παιδιών να δουλέψει προς όφελός τους: Να ονειρευτούν ένα καλύτερο μέλλον, με αγάπη, ειρήνη και πολλά παιχνίδια! Ειδικά ο μύθος του Άγιου Βασίλη είναι απαραίτητος για έναν ακόμη λόγο: Λειτουργεί σαν μια καλή αρχή στο να μάθουν τα παιδιά να σκέφτονται θετικά, να ονειρεύονται, να προσδοκούν πράγματα, να προσπαθούν γι’ αυτά. Όπως και να έχει, είτε επιλέξετε να… εμφανίσετε τον Αϊ-Βασίλη και φέτος είτε όχι, μην ξεχνάτε το μήνυμα των Χριστουγέννων, που δεν έχει να κάνει απαραίτητα με τα δώρα και τα πλουσιοπάροχα γεύματα. Μπορείτε να «φιλοξενήσετε» το πνεύμα των Χριστουγέννων στο σπίτι σας μαζεύοντας τρόφιμα και ρούχα που δεν χρειάζεστε πια για ένα ίδρυμα που βρίσκεται στην περιοχή σας, μπορείτε να διαβάσετε στα παιδιά σας την ιστορία του μικρού Χριστού ή, αν δεν πιστεύετε σε κάποια συγκεκριμένη θρησκεία, να δώσετε απλά λίγο περισσότερο χρόνο στις διαπροσωπικές σας σχέσεις και ειδικά στους ανθρώπους που αγαπάτε. Τα Χριστούγεννα είναι μια ευλογημένη γιορτή και δίνουν το μήνυμα της ευτυχίας, της ειρήνης και της αγάπης!

http://kids.in.gr