ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΠΑΡΕΛΑΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013

Με επιτυχία, περηφάνια και με σοβαρότητα παρέλασαν τα παιδιά του Σχολικού συγκροτήματος της πρώην Παιδαγωγικής Ακαδημίας στην πόλη του Ηρακλείου την ημέρα της επετείου της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου 2013/

ΟΤΑΝ Η ΠΟΛΗ ΜΑΣ ΕΙΧΕ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ

Οταν η πόλη μας είχε τη δική της Παιδαγωγική Ακαδημία!

Τότε στο προπολεμικό και μεταπολεμικό Ηράκλειο!

“Σεπτός ο χώρος αυτός από τον ΙΗ’ αιώνα τα Σπιτάλια εστέγαζαν νοσοκομείο αλλά και γηροκομείο, πτωχοκομείο. Αποτελούσαν καταφύγιον των διωκομένων από τους Τούρκους χριστιανών. 

Αθρόοι οι τάφοι των σφαγιασθέντων μαρτύρων στην αυλή. Από το 1905 το λιτό αλλά επιβλητικό παλαιό αρχιτεκτόνημα λειτούργησε ως διδασκαλείο και αργότερα ως Παιδαγωγική Ακαδημία Κρήτης. Ζωντανή η μνήμη τους! Ας μείνει στην καρδιά μας!”. Αυτό το κείμενο μπορεί να διαβάσει ο καθένας μας, το οποίο βρίσκεται, στο σημερινό όγδοο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου, χαραγμένο σε μια μαρμάρινη πλάκα. Πρόκειται για την γειτονιά του ΑγίουΜατθαίου για την οποία κι άλλη φορά έχουμε αναφερθεί. Μια γειτονιά με ιστορία, με μνήμη, με μνημεία!

Εκεί φαίνεται έβρισκαν τόπο να θάψουν τους νεκρούς τους οι Ελληνες, οι χριστιανοί, εκείνους τους χαλεπούς καιρούς!! Κυνηγημένοι ακόμα και στο θάνατό τους! Σ’ αυτό τον χώρο λοιπόν,σ το σημερινό όγδοο Δημοτικό σχολείο Ηρακλείου λειτούργησε η Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου. Το σημερινό μου πόνημα, περιέχει στοιχεία και μαρτυρίες ανθρώπων της εκπαίδευσης, λειτουργών, θα ήταν η ορθότερη ονομασία τους. Ανθρώπων που υπηρέτησαν μέσα στην τάξη το μαθητή, το σπουδαστή. Ανθρώπων που συνεργάστηκαν με το γονιό αποβλέποντας στην καλύτερη εξέλιξη του παιδιού, έχοντας την αγωνία, τι άνθρωποι θα γίνουν οι μαθητές τους, τι επάγγελμα θ’ ακολουθήσουν, τι σειρά επιτυχίας θα είχαν στις εισιτήριες τότε εξετάσεις για το Γυμνάσιο και τόσα άλλα που είχαν στο μυαλό τους οι δάσκαλοί μας. Θυμάμαι τους δασκάλους μου! Εμψυχωτές, καλοί συνεργάτες, πάντα πρώτοι στους εράνους, στις απογραφές και συνήθως άμισθοι. Γεμάτοι ευαισθησίες ασχολούνταν με τη λαογραφία και τη συγκέντρωση κάθε είδους λαογραφικού υλικού το οποίο συντηρούσε και διέδιδε τις λαϊκές παραδόσεις, δημιουργώντας λαογραφικές συλλογές με σκεύη, έπιπλα, ενδυμασίες, κεντήματα αλλά και παροιμίες, δημοτικά τραγούδια, τοπωνύμια και παραμύθια. Τους θυμάμαι κάθε Τετάρτη απόγευμα να μας ωθούν και να μας καθοδηγούν στην καλλιέργεια του σχολικού μας κήπου, όπου η κάθε τάξη είχε το δικό της “παρτεράκι” και προσπαθούσαμε σαν μαθητές να πάρουμε το πρώτο μπράβο του διευθυντή μας. Επίσης οι δάσκαλοί μας διοργάνωναν σε κάθε επέτειο και μια μεγάλη γιορτή με θεατρική παράσταση, με κάλαντα ή τραγούδια, με γυμναστικές επιδείξεις, εξασφαλίζοντας πολλές φορές και τη διασκέδαση των μεγάλων. Αυτοί οι “νοικοκύρηδες”! που στη μεγάλη, προ διετίας απεργία τους είδαν τα αιτήματά τους να παραβλέπονται από τους αρμοδίους και να ρίχνονται στο καλάθι των αχρήστων. Φαίνεται ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν λόγο για αυξήσεις, ίσως γιατί απ’ όσα γίνονται στις μέρες μας και εννοώ τα τόσα ιεροπολιτειακά διαδραματιζόμενα σκάνδαλα, δεν αφήνουν περιθώρια κάποιας οικονομικής στήριξης και βοήθειας για τον εργάτη, για τον συνταξιούχο, για τον υπάλληλο και στην προκειμένη περίπτωση τον δάσκαλο!

Σ’ αυτούς λοιπόν τους ανθρώπους, τους δασκάλους, αφιερώνω και το σημερινό κείμενό μου. Μετά από την οργάνωση του ελληνικού κράτους άρχισαν δειλά-δειλά να ιδρύονται και να λειτουργούν τα πρώτα ελληνικά σχολεία τα οποία ήταν Αρρεναγωγεία και Παρθεναγωγεία.

Αξίζει όμως ν’ αναφερθούμε στα Παρθεναγωγεία, για το πότε ιδρύθηκαν και ποιά ήταν η αποστολή τους. Την ονομασία τους την πήραν αυτά τα εκπαιδευτήρια, τα οποία ιδρύθηκαν ύστερα από την επανάσταση του 1821. Σκοπός τους ήταν η μόρφωση των θηλέων. Ομως προϋπηρξαν τα αρρεναγωγεία στα οποία επρόκειτο να μορφώνονται οι άρρενες. Βέβαια το ελληνικό έθνος ήταν επιφυλακτικό για την ίδρυση σχολείων θηλέων, γιατί η πολύχρονη δουλεία είχε δημιουργήσει την γνώμη ότι τα θήλεα δεν είχαν ανάγκη από γραμματική μόρφωση και έπρεπε να περιορίζονται σε αυστηρά οικιακά καθήκοντα. Γι’ αυτό όπου ιδρύθηκαν τότε σχολεία θηλέων θεωρούνταν για ένα διάστημα από τους κατοίκους ως προσβολή της ηθικής του τόπου. Με την πάροδο όμως του χρόνου η ίδρυση σχολείων για τα θήλεα έγινε ανάγκη. Επειδή ο οργανισμός του 1836 δεν προέβλεπε την ίδρυση σχολείων θηλέων και στη Μέση Εκπαίδευση, δεδομένου ότι το κράτος θεωρούσε περισσότερο επείγουσα την ανάγκη μόρφωσης των αρρένων, ανέλαβε το έργο της μόρφωσης των θηλέων η ιδιωτική πρωτοβουλία με την ίδρυση Παρθεναγωγείων σ’ ολόκληρη τη χώρα. Τα ιδρύματα αυτά αναγνωρίστηκαν από το κράτος το 1861 ως ισότιμα με τα διδασκαλεία. Το 1919 τα ανώτερα παρθεναγωγεία αφομοιώθηκαν με τα αστικά σχολεία θηλέων.

Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης (1883) και η Ελένη Μπουκουβάλα (1899), ως επιθεωρητές των σχολείων αυτών, διατυπώνουν δυσμενείς κρίσεις, τόσο ως προς τη σωματική, ηθική και κοινωνική μόρφωση των μαθητριών των παρθεναγωγεία, όσο και ως προς τις σχέσεις μεταξύ του διδακτικού προσωπικού, σε σημείο ώστε “κοινότητες τινες να φεύγωσι τα σχολεία”. Υστερα από τις διαπιστώσεις αυτές αποφασίστηκε η ίδρυση διδασκαλείων θηλέων, τα οποία μετατράπηκαν σε Παιδαγωγικές Ακαδημίες, η δε μεικτή φοίτηση που αποφασίστηκε, στη συνέχεια, συντέλεσε ώστε τα παρθεναγωγεία να εκλείψουν.

Είχα την τύχη αυτές τις μέρες να συναντήσω ένα ζευγάρι δασκάλων, συνταξιούχων, τον κύριο Δημήτρη Τζαβλάκη τον οποίο θυμάμαι ως διευθυντή του 6ου Δημοτικού σχολείου στον Αγιο Τίτο και την σύζυγό του. Πρόσχαρος, καταδεκτικός και ευγενέστατος ο κύριος Δημήτρης μου είπε πολλά! Ευχάριστες αναμνήσεις γι’ αυτόν: “Στα αρρεναγωγεία και στα παρθεναγωγεία δίδαξαν άνθρωποι με λίγες γραμματικές γνώσεις, χωρίς ιδιαίτερη εξειδίκευση της παιδαγωγικής επιστήμης. Ηταν οι λεγόμενοι “διδάσκαλοι των δύο μαρτύρων”. Ονομάστηκαν έτσι γιατί για να διοριστούν έπρεπε να καταθέσουν ενόρκως δύο μάρτυρες ότι είχαν φοιτήσει σε κάποιο σχολείο κι εγνώριζαν γραφή, ανάγνωση και άλλα στοιχεία γενικών γνώσεων όπως θρησκευτικά, Ιστορία, αριθμητική κλπ. Αργότερα καθιερώθηκε το ελληνικό διδασκαλείο. Σ’ αυτό φοιτούσαν νέοι μόνο άρρενες που μετά την αποφοίτησή τους εκαλούντο να διδάξουν σαν εξειδικευμένοι πια στα ελληνικά σχολεία. Το διδασκαλείο Ηρακλείου στεγαζόταν όπως αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου μας, στον ιστορικό χώρο που στεγάζεται σήμερα το 8ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου”. Εδώ βέβαια, διακόπτοντα τον κ. Δημήτρη Τζαβλάκη, ζητώντας του συγγνώμη θέλω να προσθέσω κάποια πράγματα από τη μεγάλη παιδαγωγό Μαρία Αμαριώτου προς τιμή της οποίας υπάρχει σήμερα το Διδασκαλείο του Ρεθύμνου όπου γίνεται η επιμόρφωση των δασκάλων. Από το βιβλίο της που έχει τίτλο: “Το γράψιμο και η αγωγή”, και το οποίο αφιερώνει στην επίσης μεγάλη παιδαγωγό Σοφία Αμαριώτου, την αδελφή της, η οποία διετέλεσε διευθύντρια του ανώτερου Γυμνασιακού Παρθεναγωγείου Ηρακλείου από το 1921 μέχρι το 1940, μας αναφέρει: “Στα γραμματοδιδασκαλεία εφάρμοζαν τη συνδιδαχτική μέθοδο, κάνοντας ανάγνωση, γραφή και λίγη πρακτική αριθμητική. Το 1856 υπάρχουν στην Ελλάδα 300 γραμματοδιδασκαλεία. Για να γίνει ένας δεκτός στο διδασκαλείο έπρεπε να έχει ως προπαρασκευαστικές γνώσεις το “ελευθέρως αναγιγνώσκειν, το ευκρινώς και ευαναγνώστους γράφειν” και να ξέρει τις τέσσερις πράξεις της αριθμητικής, κατήχηση, ιερά Ιστορία, πολιτική Ιστορία και Γεωγραφία”, καταλήγει η αείμνηστη Μαρία Αμαργιώτου η οποία κατάγονταν από τη Φουρνή Μεραμπέλλου. Και ο κ. Τζαβλάκης συνεχίζει: “Αυτό λοιπόν το ελληνικό διδασκαλείο μετονομάσθηκε σε Παιδαγωγική Ακαδημία και συνέχισε να στεγάζεται στον ίδιο χώρο του 8ου Δημοτικού σχολείου. Εμεινε εκεί για κάποιες δεκαετίες μέχρι που μεταφέρθηκε στη συνέχεια γύρω στα 1957 στην οδό Ακαδημίας 10, τη σημερινή οδό Ανδρέα Παπανδρέου, εκεί όπου υπήρχαν και τα πρότυπα Δημοτικά σχολεία Ηρακλείου. Στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής Κατοχής, η Ακαδημία στεγαζόταν στον πρόναο και στον γυναικονίτη του Αγίου Μηνά, αφού το κτήριό της το είχαν καταλάβει οι Γερμανοί. Μετά την απελευθέρωση επανήλθε στον ίδιο χώρο και τη δεκαετία 1945-1955 η Ακαδημία Ηρακλείου είχε αρκετά σημαντική πνευματική παρουσία στην πόλη μας. 

Είχε άλλωστε χαρακτηρισθεί από την Πολιτεία σαν Ανωτάτη σχολή κατ’ ευφημισμόν τουλάχιστον και εδίδαξαν οι παιδαγωγοί Μπουρλώτος, Γλύκας, Ζαμπετάκης κλπ. Σε καμία όμως περίπτωση όσοι φοιτούσαν δεν ένοιωθαν εξομοιωμένοι με τους φοιτητές των άλλων Ανωτάτων σχολών π.χ. όσοι φοιτούσαν στην Παιδαγωγική Ακαδημία δε λεγότανε φοιτητές αλλά σπουδαστές. Μετά την αποφοίτηση δεν έπαιρναν πτυχίο αλλά απολυτήριο. Η φοίτηση ήταν διετής και μετά το διορισμό τους είχαν μειωμένη κοινωνική, επαγγελματική και οικονομική παρουσία. Από το 1964 με κάποιες νομοθετικές ρυθμίσεις της τότε κυβέρνησης, άρχισαν οι δάσκαλοι να αισθάνονται μεγαλύτερη καταξίωση, κάτι που ολοκληρώθηκε με την κατάργηση των Παιδαγωγικών Ακαδημιών και τη δημιουργία παιδαγωγικού τμήματος στα Πανεπιστήμια τεταρτοετούς φοίτησης. Μέχρι το σχολικό έτος 1950-1951 εισάγονταν κάθε χρόνο 30 άρρενες και 10 θήλεις. Από το έτος 1951-1952 εισήχθησαν για πρώτη φορά 40 άρρενες και 40 θήλεις αλλά και καθ’ υπέρβαση 25+25 αντίστοιχα, με αποτέλεσμα το 1953 ν’ αποφοιτήσουν 130 συνολικά δάσκαλοι και δασκάλες. Τα σχολικά αυτά χρόνια μοναδικός παιδαγωγός ήταν ο διευθυντής της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Σταμάτης Γλύκας. Δίδασκε ειδική και γενική διδακτική καθώς και πρακτική διδασκαλία. Υπήρχαν όμως και άλλοι καθηγητές όπως: Ο Πετράκης, θεολόγος και διευθυντής του Λυκείου “ο Κοραής”, ο Αγγελος Σαφαρίκας, επιθεωρητής Δημοτικών σχολείων που δίδασκε Ιστορία της Παιδαγωγικής, ο δικηγόρος Στυλιανός Φιοράκης δίδασκε σχολική νομοθεσία, Παιδαγωγική ψυχολογία, ο επιθεωρητής Δημοτικών σχολείων Ηλίας Ξηροτύρης φιλοσοφία, ο σοφός καθηγητής Σπύρος Αλεξίου Σχολική υγιεινή, ο Καπετανάκης διευθυντής του Πρότυπου Δημοτικού σχολείου Ηρακλείου, ο φιλόλογος Εμμανουήλ Βλαχάκης δίδασκε αρχαία και νέα ελληνική Λογοτεχνία, Φυσική ο Βουκυκλάρης, Γαλλική γλώσσα ο Φερετζάκης, ο γεωπόνος Μιχαλιτσιάνος δίδασκε στοιχεία Γεωπονίας και Ζωοτεχνίας, γυμναστική ο Φανουριάκης, ιχνογραφία και χειροτεχνία ο Κόκκινος και το μάθημα της Ωδικής ενόργανης και εκκλησιαστικής Μουσικής το έκανε ο καθηγητής Βασίλειος Νουφράκης. Η ζωή των σπουδαστών στην Π.Α. έμοιαζε περισσότερο με μαθητική, παρά με φοιτητική. Κοινή πρωινή προσευχή, παρουσία διδασκόντων και διδασκομένων, ανακοινώσεις της Διεύθυνσης, κουδούνι, διαλείμματα. Φυσικά το κάπνισμα απαγορευόταν στην αυλή της Ακαδημίας αλλά υπήρχε ειδικός χώρος για τους καπνίζοντες σπουδαστές. Για τις σπουδάστριες ήταν κάτι το αδιανόητο. Οι αίθουσες και οι υπόλοιποι χώροι δεν ήταν και τόσο κατάλληλοι. Η εξέταση των μαθημάτων γίνονταν μπροστά στην έδρα και τα πειράγματα προς τους καθηγητές ήταν συχνά. Οι σχολικές γιορτές στις διάφορες επετείους, οι γυμναστικές επιδείξεις στην πλατεία του Αγίου Μηνά, οι διασχολικοί αθλητικοί αγώνες, η χορωδία, μαζί με τα αισθηματικά σκιρτήματα πολλά από τα οποία ολοκληρώθηκαν, είναι κάτι που θυμούνται οι νέοι σπουδαστές εκείνης της εποχής που σήμερα πλησιάζουν τα ογδόντα. Κάποτε ένας καθηγητής μας εξέταζε διάφορους σπουδαστές, ώσπου συναντά έναν εντελώς αδιάβαστο συνάδελφό μας ο οποίος προσπαθούσε να δικαιολογήσει τ’ αδικαιολόγητα. Τότε ο καθηγητής μας με αυστηρά και λογία προφορά του λέει: “Εσύ τέκνο μου θα γίνεις διδάσκαλος της αμαθείας, μόνιμος τρόφιμος του δημοσίου ταμείου και θ’ ασχολείσαι και με την τύφλωση των μαθητών σου”. Εχουν περάσει εξήντα χρόνια από τότε, το θυμόμαστε ακόμα αυτό όπως και άλλα πολλά!”.

Τα χρόνια περνούν. Τέλη περίπου του 1956 η Ακαδημία μεταφέρεται στην οδό Ακαδημίας, τη σημερινή Ανδρέα Παπανδρέου. Η γνωστή διεύθυνση ήταν Ακαδημίας, αριθμός 10. Διευθυντής είναι ο Γλύκας και υποδιευθυντής ο Ζαμπετάκης. Οι εισαγόμενοι σπουδαστές του έτους 1958-1959 φοίτησαν στο χώρο που προαναφέραμε. Το οικόπεδο προκειμένου ν’ ανεγερθεί η Παιδαγωγική Ακαδημία στην οδό Ακαδημίας είχε παραχωρήσει ο στρατηγός Γεώργιος Κατεχάκης, μετέπεται υπουργός Στρατιωτικών και στρατιωτικός διοικητής Κρήτης.

Το έτος 1981 γίνεται νέα μεταφορά της Παιδαγωγικής Ακαδημίας στην περιοχή του Εσταυρωμένου. Παρόλα αυτά όμως κάθε Τρίτη πηγαίναμε (αφού υπήρξα κι εγώ σπουδαστής) στην οδό Ακαδημίας για να παρακολουθήσουμε υποδειγματικές διδασκαλίες ή για να γυμνασθούμε από τον κ. Θανάση Τσακιρίδη. Δεν θα ξεχάσω τους τότε δασκάλους μου, που έδιναν την ψυχή τους: την κυρία Βαβουρανάκη, την κα Καρφή, τον κ. Αντωνάκη (σήμερα σχολικό σύμβουλο), τον κ. Γιώργο σταυρακάκη, τον κ. Ιωσήφ Αλυγιζάκη, τον κ. Γιώργο Τερεζάκη που ήταν και διαιτητής ποδοσφαίρου, τον κ. Παπαδάκη, τον μακαρίτη Αιμίλιο Καρφόπουλο, την Ευαγγελία Ασσαριωτάκη, την κα Πυργιωτάκη, τον κ. Μαζωνάκη και τους πάντα αεικίνητους διευθυντές των Πειραματικών σχολείων κυρίους Αριστοφάνη Χουρδάκη και Ζιώγα. Ας μου επιτραπεί να τους πω ένα μεγάλο ευχαριστώ και να ζητήσω συγνώμη για κάποιους που μου διέφυγαν και δεν τους ανέφερα. Διευθυντές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου υπήρξαν οι: Σταύρος Μπουρλώτος, Γλύκας, Ζαμπετάκης, Γιώργος Ξέκαλος, Γιώργος Παπαγεωργίου, Ευθύμιος Στυλιαράς, Ευθύμιος Κασσώλας, Γεώργιος Κρασανάκης, Μιχάλης Κυριακάκης, Αντώνης Κυπριωτάκης, Αντώνης Σοφουλάκης και ο υποδιευθυντής Πετρουλάκης που προήχθηκε διευθυντής στα Ιωάννινα. Όσο για καθηγητές υπήρξαν οι: Ιωαννίδης, Βάμβουκας, Πυριγωτάκης, Τσακιρίδης, ο γνωστός ομότιμος καθηγητής Θεοχάρης Δετοράκης, Τρούλλης, Στυλιαράς, αλλά και όσοι εδίδασκαν τότε που έγινε η μεταφορά της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου στο Παιδαγωγικό τμήμα του Πανεπιστημίου Ρεθύμνου το έτος 1987, δηλαδή οι: Χαράλαμπος Βαβουρανάκης, Βασίλης Ορφανός, Γιώργος Γκερεδάκης, Μιχάλης Νικολιδάκης, ο μακαρίτης Αζαρίας Μαδανιάν, ο Ηλίας Μετοχιανάκης, ο μαθηματικός Μιχαηλίδης, οι καθηγητές της Μουσικής Θεόδωρος και Βίλμα Αντωνακάκη, ο θεολόγος Νίκος Ανδρουλάκης, ο κ. Μανετάκης, η γραμματέας κα Μαρία Νεονάκη και πιθανότατα κάποια που μου διαφεύγουν, όχι όμως σκόπιμα! Είχαμε βέβαια και τον επιστάτη, το Γιάννη, που αργότερα πήγε στα γραφεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην αρχή της οδού Ακαδημίας, δίπλα στην κλινική του Γαληνού. Αφού μιλάμε για την Παιδαγωγική Ακαδημία θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω τους καθηγητές που είχαν ειδικότητα στο μάθημα της Παιδαγωγικής.

Πρόκειται για τους Γιάννη Ιωαννίδη, Γεώργιο Πετρουλάκη, Γεώργιο Ξέκαλο, Νικόλαο Γιαννούλη, Γεώργιο Κρασανάκη, Μιχάλη Βάμβουκα, Γιάννη Πυργιωτάκη, Αντώνη Κυπριωτάκη και Ηλία Μετοχιανάκη. Σήμε


... ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΑΒΒΑ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ 53 και 54 ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ

Μαθητές στο Ηράκλειο  αλλάζουν τις όψεις των σχολείων τους. 

Η ομάδα παρενέβη εικαστικά στους εξωτερικούς τοίχους του 53ου και 54ουΔημοτικού Σχολείου Ηρακλείου δημιουργώντας πολύχρωμες τοιχογραφίες, με τη συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών του Σχολείου .

Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν με μοντέρνο τρόπο, να παίξουν με τα χρώματα, να αναδείξουν το καλλιτεχνικό τους ταλέντο και να διασκεδάσουν δημιουργώντας. 

Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο

δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση.

Παίρνω φως απ’ τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη

και μου λες πως σ’ αρέσει.

Τα παιδιά τραγουδούν μες στους δρόμους

κι η φωνή τους τον κόσμο αλλάζει.

Τα σκοτάδια σκορπάνε κι η μέρα λουλουδίζει

σαν ανθός στο περβάζι.

Ένα σύννεφο είν’ η καρδιά μου

κι η ζωή μου γιορτή σε πλατεία.

Σ’ αγαπώ κι ο απέραντος κόσμος πόσο μοιάζει

με μικρή πολιτεία.

Tα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων δημιουργικής απασχόλησης των παιδιών από το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, έχει δημιουργηθεί στο σχολείο καλλιτεχνικό εργαστήρι. 

Στο εργαστήρι αυτό διδάσκονται εικαστικά, δηλαδή τεχνικές ζωγραφικής, (γνωριμία με εργαλεία, υλικά, μεθόδους κτλ) και άλλες τεχνικές όπως κολάζ, ψηφιδωτό, κατασκευές κτλ. με αναφορές στην ιστορία της τέχνης. Επιπλέον, μεγάλη βαρύτητα 

δίδεται στη συνείδηση της ανακύκλωσης, αφενός για την επαναχρησιμοποίηση των υλικών και αφετέρου για την εξοικονόμηση των οικογενειακών δαπανών, με  δημιουργίες από «άχρηστα υλικά».

Εκτός από τα καθορισμένα μαθήματα μία φορά την εβδομάδα, έχουν επίσης υλοποιηθεί (με ευρύτερη, ελεύθερη συμμετοχή) καλλιτεχνικές δημιουργίες για φιλανθρωπικά παζάρια και ζωγραφική των εξωτερικών τοίχων του σχολείου.

Τα παιδιά, μέσα από την εικαστική δημιουργία εκφράζονται, ανακαλύπτουν και αποκαλύπτουν, τονώνουν την αυτοπεποίθηση τους, 

στηρίζουν τη διαφορετικότητα τους, επικοινωνούν, εξελίσσονται πνευματικά και συναισθηματικά και συγκινούν, βιώνοντας μια αναντικατάστατη, ολοκληρωμένη εμπειρία. Επιπλέον όμως, διεκδικούν την τέρψη της  ψυχής της ζωής, δηλαδή 

την επαφή με την τέχνη, η οποία δεν είναι προνόμιο των ταλαντούχων αλλά αναγκαιότητα όλων.  

Πόπη Θραψανιώτη,  Ζωγράφος- Εκπαιδευτικός Εικαστικών 

Η ΕΠΑΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Πόσο σημαντικό ρόλο μπορούν να παίξουν τα χρήματα στη ζωή ενός παιδιού; Από ποια ηλικία μπορεί ένας γονιός να δίνει χαρτζιλίκι στα παιδιά του και κάτω από ποιες συνθήκες;
Πόσα χρήματα μπορεί ή πρέπει να διαχειρίζεται ένα παιδί; Όλ’ αυτά είναι εύλογα ερωτήματα που θέτει στον εαυτό του ο κάθε γονιός.  Ίσως γιατί πέρα από τον ρόλο που εξυπηρετούν τα χρήματα (στην αγορά αγαθών) στην περίπτωση των παιδιών αποτελούν και ένα μάθημα ζωής.

Η πρώτη επαφή των παιδιών με τα χρήματα

Στις μέρες μας, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τα χρήματα από πολύ μικρή ηλικία, μιας και που συνήθως συνοδεύουν τους γονείς τους στα ψώνια.

Από τα δύο χρόνια ένα παιδί δύναται να κατανοήσει ότι σε ένα μαγαζί χρειάζεται να περάσουμε από το ταμείο για να πάρουμε ένα πράγμα στο σπίτι. Μπαίνει στο λεξιλόγιο η έννοια «αγοράζω». Φυσικά αυτό δεν γίνεται από μόνο του.
Ακόμη και το super market βοηθάει στο να «εκπαιδεύσουμε» ένα παιδί. Ο γονιός λοιπόν, καλείται ακόμη και όταν το παιδί του βρίσκεται σε πολύ μικρή ηλικία να του δείξει την διαδικασία πώλησης-αγοράς των προϊόντων. Στα μαγαζιά δεν μας χαρίζουν κάτι, ούτε μας το δανίζουν. Το έχουν προς πώληση και για να το αγοράσουμε χρειάζονται χρήματα.

Πρέπει ο γονιός να καταλάβει πως τίποτε σε αυτό τον τομέα δεν είναι αυτονόητο για τα παιδιά. Πως γίνεται να παίρνουμε από το ράφι του super market και να την τρώμε χωρίς να έχουμε περάσει πρώτα από το ταμείο. Σε μικρές ηλικίες, είναι πολύ εύκολο τα παιδιά να παρερμηνεύσουν συμπεριφορές. Καλύτερα να παίρνετε κάτι από το σπίτι εάν θέλετε το παιδί σας να «κολατσίσει» κατά την διάρκεια των αγορών σας, παρά να του επιτρέπετε να παίρνει ότι επιθυμεί από τα ράφια.

Οι γονείς αποτελούν πρότυπο για τους αυριανούς καταναλωτές. Εάν εσείς τηρείτε μια ρουτίνα στις αγορές σας (έχετε λίστα, βάζετε τα πράγματα στο καρότσι και εάν θέλετε να ανοίξετε κάποια συσκευασία περιμένετε πρώτα να περάσετε από το ταμείο) τότε και το παιδί αργότερα θα μιμηθεί αυτές τις συμπεριφορές και θα έχει την υπομονή και την επιλογή να κάνει τις αγορές του σωστά. 
Φυσικά την ώρα που ψωνίζετε μπορείτε να κάνετε αναφορές όπως «αυτό θα ήθελα να το πάρω, αλλά ίσως κάποια άλλη φορά γιατί τώρα δεν μας φτάνουν τα χρήματα».

Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν θα αρχίσουν να καταλαβαίνουν  την αξία των πραγμάτων και την χρήση του χρήματος. Ένας κουμπαράς θα βοηθήσει σίγουρα σε αυτό.

Μετά τα τρία του χρόνια, ένα παιδί μπορεί να μαζεύει χρήματα σε έναν κουμπαρά περιμένοντας να τα ξοδέψει όπως επιθυμεί, βάζοντας βέβαια κάποια όρια. Ορισμένα απο τα χρήματα αυτά πρέπει να τα έχει "κερδίσει" με τη δικιά του δουλειά.
Το μεγάλο ζητούμενο σε όλ’ αυτά, είναι να καταλάβουν τα παιδιά από μικρή ηλικία, ότι το χαρτζιλίκι δεν χαρίζεται, αλλά κερδίζεται.
Βλέπει λοιπόν το παιδί, πως όπως και οι γονείς πηγαίνουν στην δουλειά και  «μαζεύουν» χρήματα, έτσι κι αυτό κάνει κατά κάποιο τρόπο το ίδιο.  Δεν χρειάζεται βέβαια να βάλετε μεγάλους στόχους (να καθαρίσει ας πούμε το παιδί όλο το σπίτι), αλλά πράγματα απλά, εφικτά.

Για παράδειγμα, μπορείτε να έχετε μία λίστα εργασιών (άδειασμα πλυντηρίου πιάτων, βοήθεια στο άπλωμα ρούχων, τακτοποίηση του δωματίου, στρώσιμο κρεβατιού…).

Ανάλογα την ηλικία των παιδιών προσαρμόζετε τους στόχους και τις εργασίες. Μερικές εργασίες μπορούν να γίνονται σε καθημερινή βάση, ή κάθε φορά που τις πραγματοποιεί το παιδί, να μαζεύει πόντους. Αυτοί οι πόντοι, θα έχετε ορίσει από πριν πως στο τέλος της εβδομάδας εξαργυρώνονται σε χρήματα.

http://www.paidorama.com

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΤΡΟΧΟΝΟΜΟΥ

Η αύξηση της κυκλοφορίας των οχημάτων και τα συχνά τροχαία ατυχήματα μαθητών μερικές φορές μπροστά σε σχολεία, ανάγκασε τον νομοθέτη να προβλέψει τον Σχολικό Τροχονόμο…
Οι εθελοντές Σχολικοί Τροχονόμοι ρυθμίζουν την κυκλοφορία σε προκαθορισμένα σημεία, πλην διασταυρώσεων, τα οποία διαμορφώνονται κατάλληλα με οριζόντια και κάθετη σήμανση.

Για την αποφυγή πρόκλησης κυκλοφοριακών προβλημάτων, οι Σχολικοί Τροχονόμοι συγκεντρώνουν τους μαθητές στο πεζοδρόμιο και τους περνούν στο απέναντι πεζοδρόμιο πάντα σε διάβαση πεζών σε μικρές ομάδες.
Οι ώρες εκτέλεσης των καθηκόντων των σχολικών τροχονόμων πρέπει να περιορίζονται στον απολύτως απαραίτητο χρόνο για την άνετη και ασφαλή προσέλευση και αποχώρηση των μαθητών. 
Την εποπτεία του έργου των Σχολικών Τροχονόμων και της εν γένει συμπεριφοράς τους έχουν οι Δ/ντές των οικείων Σχολείων. Σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης που σχετίζεται με τα καθήκοντα του, ο Σχολικός Τροχονόμος υποβάλει σχετική αναφορά στην αρμόδια αστυνομική αρχή για τις δικές της περαιτέρω ενέργειες. Στους εθελοντές Σχολικούς Τροχονόμους θα καταβάλλεται για τις δαπάνες τους, οικονομική ενίσχυση από τις Σχολικές 

Επιτροπές υπό μορφή εξόδων κίνησης, της οποίας το ύψος και η διαδικασία καταβολής θα καθορίζεται με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών, Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, η οποία θα σας κοινοποιηθεί μόλις εκδοθεί. Η οικονομική ενίσχυση που τους καταβάλλεται δεν υπόκειται σε κρατήσεις κανενός είδους και επιπλέον οι εθελοντές δεν ασφαλίζονται σε κανένα ασφαλιστικό φορέα. Η εκπαίδευση γίνεται κατά ομάδες 5 - 6 ατόμων στα Τμήματα Τροχαίας. Περιλαμβάνει δύο στάδια: το θεωρητικό και το πρακτικό. · Στο πρώτο στάδιο δίδονται θεωρητικές κατευθύνσεις, που αφορούν την παράσταση και εμφάνιση, την ψυχολογία του οδηγού και το σταμάτημα του αυτοκινήτου. Επίσης, τη χρήση της πινακίδας STOP και τα τροχονομικά σήματα. · Το δεύτερο στάδιο της πρακτικής, γίνεται σε σχολεία, όπου υπάρχουν διαγραμμίσεις πεζών και εφαρμόζεται η θεωρία με την επίβλεψη και νουθεσία έμπειρου αξιωματικού ή υπαξιωματικού της τροχαίας…


paideiaskamomata.blogspot.gr

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ

Οι διακοπές τελείωσαν και όλοι, μικροί και μεγάλοι επιστρέφουν στην καθημερινότητά τους. Και τα «πρωτάκια» θα βρεθούν επιτέλους στο δημοτικό ή αλλιώς στο «μεγάλο σχολείο», όπως συνηθίζουν να το ονομάζουν. Η αλλαγή, καταρχήν, που συντελείται έγκειται στην διαμόρφωση του σχολείου. Από τον προαύλιο χώρο, τις τουαλέτες μέχρι τις αίθουσες και τα θρανία που είναι διαμορφωμένα για μεγαλύτερα παιδιά. Επιπρόσθετα, οι δάσκαλοι και οι μαθητές είναι περισσότεροι με αποτέλεσμα η βουή και ο θόρυβος να είναι εντονότεροι.

Σε αυτή την νέα κατάσταση καλούνται γονείς και δάσκαλοι να παίξουν σημαντικό ρόλο βοηθώντας τα «πρωτάκια» να προσαρμοστούν. Τα παιδιά από την παιγνιώδη ενασχόληση του Νηπιαγωγείου περνούν σε προγραμματισμένη διαδικασία με αναμενόμενες επιδόσεις. Η ψυχραιμία και η ηρεμία των γονέων αλλά και η αποφυγή εκφράσεων που προκαλούν σύγχυση σχετικά με το σχολείο : 
«στο δημοτικό οι δάσκαλοι δεν αστειεύονται», «αυτά που έκανες στο νηπιαγωγείο ξέχασέ τα γιατί στο δημοτικό δεν περνάνε» δημιουργούν θετικό κλίμα το οποίο θα διευκολύνει το παιδί να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον και στα νέα δεδομένα της σχολικής του καθημερινότητας


Επιπλέον, η σωστή διαχείριση χρόνου παίζει σημαντικό ρόλο για να εξελιχθεί η σχολική χρονιά ήρεμα και εποικοδομητικά. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά στην ανάπτυξη οργάνωσης, προγράμματος και υπευθυνότητας όχι μόνο για το σχολείο αλλά και για άλλες πλευρές της ζωής τους.

Μερικές πρακτικές συμβουλές για σωστή διαχείριση του χρόνου

• Σταθερό πρόγραμμα για πρωϊνό ξύπνημα και ώρα ύπνου. Η ιδανική ώρα ύπνου θεωρείται στις 9 μμ, ώστε τα παιδιά να μπορέσουν να ανταποκριθούν την επομένη μέρα στη εκπαιδευτική διαδικασία.

• Διαχείριση ελεύθερου χρόνου. Δεν σημαίνει επειδή το παιδί ξεκινάει το Δημοτικό σταματάει να είναι παιδί. Έτσι, χρειάζεται ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι γιατί αποτελεί στιγμή χαλάρωσης και ηρεμίας για το παιδί. Το ιδανικό θα ήταν να μπορέσουν και οι γονείς να συμμετέχουν, παίζοντας επιτραπέζια, να κυλιστούν στο πάτωμα, γιατί οι σχέσεις διαμορφώνονται και χτίζονται μέσα από το μοίρασμα χαλαρών στιγμών. Επίσης, μία αθλητική δραστηριότητα δύο φορές την εβδομάδα αποτελεί μέσο εκτόνωσης αλλά και κοινωνικοποίησης-ομαδοποίησης του παιδιού.

 Ο καθαρός και σταθερός χώρος μελέτης δημιουργεί τάξη στο μυαλό του παιδιού. Καλό θα ήταν να αποφευχθεί ο χώρος της κουζίνας γιατί δεν είναι ωραίο τα βιβλία ή τα τετράδια να φέρουν λαδιές. Είναι ωραίο το παιδί να μάθει να λειτουργεί με τάξη και οργάνωση. Και θέλω να επισημάνω ότι δεν θέλουμε παιδιά- στρατιωτάκια, απλά να αποκτήσουν την ευελιξία να διοργανώνουν το πρόγραμμά τους με υπευθυνότητα και συνέπεια γιατί αυτό θα τους ακολουθεί στην υπόλοιπη ζωή τους σαν χαρακτηριστικό γνώρισμά τους.

• Να μην υπάρχουν διασπαστικοί παράγοντες στον χώρο μελέτης. Οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν από την αρχή οι τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα να είναι κλειστά. Να μην ακούγονται φωνές μεταξύ των μελών της οικογένειας που διασπούν την προσοχή του παιδιού και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί την ώρα της μελέτης του. Αν υπάρχουν μικρότερα αδελφάκια στην οικογένεια, μπορούμε να τα απασχολήσουμε δίνοντάς του να ζωγραφίσουν ή να παίξουν με κάτι που τους αρέσει πολύ.

Η διάρκεια του διαβάσματος δεν ξεπερνά την μία ώρα. Δεν ξεκινάει διάβασμα μόλις επιστρέψει αμέσως από το σχολείο. Περνάει χαλαρά μία ώρα, τρώγοντας και συζητώντας με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής του ότι αυτό θέλει να μοιραστεί. Καλό είναι να μην επιμένουμε να μας πληροφορήσει για την μέρα του στο σχολείο. 
Τα παιδιά θέλουν τον χρόνο τους και τον χώρο τους, όπως ακριβώς κι εμείς οι μεγάλοι.

• Χαρούμενη δουλειά-θετική επαφή. Δεν χρειάζεται να γκρινιάζουμε και να φωνάζουμε για να διαβάσει το παιδί. Όταν αρνείται να διαβάσει προφασιζόμενο πονοκέφαλο ή ότι είναι ζαλισμένο, δώστε του κάποιο περιθώριο χρόνου γιατί και αυτό αποτελεί μέρος της προσαρμογής στην νέα κατάσταση. Μία ήρεμη συζήτηση, χωρίς νεύρα και τσακωμούς, μπορεί να σας δώσει χρήσιμες πληροφορίες για τις ενδόμυχες σκέψεις του και τα συναισθήματά του.

Γονείς, μην ξεχνάτε ότι οι ενήλικες του σπιτιού είστε εσείς και η στάση σας απέναντι σε καταστάσεις και πρόσωπα αποτελεί μίμηση και ταύτιση. Η κυριαρχία του αισθήματος της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης δημιουργεί στα παιδιά αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση αλλά και την ικανότητα να μπορούν εύκολα και γρήγορα να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις, χωρίς κάποιο ψυχοσυναισθηματικό κόστος.

ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΒΑΣΜΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Το πιτσιρίκι σας έχει ξεκινήσει το σχολείο και έχει πια... δουλειά για το σπίτι, δηλαδή μαθήματα, μαθήματα, μαθήματα. Καθημερινά πρέπει να προετοιμάζεται και να μελετά. Κι εσείς πρέπει να το βοηθήσετε στα διαβάσματά του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πάρετε τα βιβλία «ανά χείρας» και θα ξανακαθίσετε στα θρανία για να... βγάλετε πάλι μαζί του το δημοτικό. Τώρα ο μαθητής είναι ο μικρός σας, κι εσείς έχετε άλλο ρόλο: να παρακολουθείτε τη μελέτη των μαθημάτων του από απόσταση. Σας δίνουμε, λοιπόν, μερικές χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές, που «απαντούν» στις συνηθέστερες απορίες των γονιών γύρω από το θέμα της «περιβόητης» μελέτης, για να βοηθήσετε ουσιαστικά τα μικρά σας, τώρα που, αρχίζοντας το σχολείο, κάνει ταυτόχρονα και ένα μεγάλο βήμα στην προσωπική και κοινωνική του εξέλιξη.

Βάλτε το σε... πρόγραμμα

Πριν καθίσετε δίπλα στο μικρό σας μαθητή και «σηκώσετε τα μανίκια» για να τον «διαβάσετε» για αύριο, κάντε κάτι άλλο: προτιμήστε να σκεφτείτε λίγο το πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδάκι σε αυτό το νέο κεφάλαιο της ζωής του, ώστε να σταθεί μόνο του στα πόδια του. Να καταφέρει, δηλαδή, σιγά-σιγά, να μάθει να δουλεύει μόνο του, να αυτονομηθεί, να αυτενεργεί, να συγκεντρώνει την προσοχή του, 
να οξύνει τις ικανότητές του. Πώς θα μπορέσετε δηλαδή, πέρα από αυτά που ο μικρός διδάσκεται στο σχολείο, να το βοηθήσετε να θέσει τις βάσεις στο να μάθει να οργανώνει το διάβασμά του, να προχωράει μόνο του, να μαθαίνει από τα λάθη του και γενικά να είναι εντάξει στις σχολικές του υποχρεώσεις.

Να πώς θα το πετύχετε αυτό:

Καθοδηγήστε το παιδί στην αρχή στην οργάνωση της μελέτης του, του προγράμματός του και δίνοντάς του τα κατάλληλα παραδείγματα, για να τα εφαρμόζει κατόπιν και το ίδιο. Δηλαδή βοηθήστε το να βρει πόση ώρα θα αφιερώνει σε κάθε μάθημα και ποια βήματα θα πρέπει να ακολουθεί στη μελέτη του, για να το κατανοεί και να το μαθαίνει καλύτερα.

Τονώστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού και φροντίζοντας ο δικός σας ρόλος να είναι «διακριτικός», ώστε να μη δημιουργείται η αίσθηση στο μικρό μαθητή ότι είναι ανίκανος να τα καταφέρει μόνος του κι ότι έχει απόλυτη ανάγκη να είναι συνεχώς καθισμένος δίπλα του ο γονιός του, για να το βοηθάει και να το στηρίζει. Αυτή είναι η ουσιαστικότερη βοήθεια που μπορείτε να προσφέρετε στο διάβασμα των μαθημάτων 
του: Να γίνει υπεύθυνο άτομο, αναλαμβάνοντας την ευθύνη να κάνει τα μαθήματά του, καθώς αυτό είναι ένα μέρος από τις υποχρεώσεις που έχει σ' αυτή την ηλικία. Και συνήθως αυτά που ζητούνται από το σχολείο αντιστοιχούν στις ηλικίες των μαθητών.

Φροντίστε να ακολουθεί το παιδί γενικά ένα πρόγραμμα σε όλες τις καθημερινές του δραστηριότητες και να ακολουθεί ορισμένους κανόνες, π.χ. ποιες ώρες θα κοιμάται, τι ώρα θα τρώει, ποιος είναι υπεύθυνος για να μαζεύει τα παιχνίδια του κλπ. Αυτό διευκολύνει πολύ το θέμα της οργάνωσης της μελέτης: βοηθάει το πιτσιρίκι να προγραμματίζει και να συνειδητοποιεί ευκολότερα ότι υπάρχει ορισμένη ώρα που 
πρέπει να διαβάσει και να τελειώσει, πριν ασχοληθεί με κάτι άλλο.

Πώς θα του «συμπαρασταθείτε»

Ο μικρός μαθητής γύρισε από το σχολείο, έφαγε το φαγητό του, σας διηγήθηκε τα νέα του, ξεκουράστηκε για λίγο παίζοντας, ζωγραφίζοντας ή κάνοντας μια χειροτεχνία, και τώρα ήρθε η ώρα για να κάνει τα μαθήματά του. Η ώρα της μελέτης που, όπως θα του εξηγήσετε, δεν θα ασχολείται με τίποτα άλλο και δεν θα αποσπά την προσοχή του με άλλα πράγματα, μέχρι να τελειώσει.

Μπορείτε, λοιπόν, αφού επιβεβαιώσετε μαζί τι εργασίες έχει για την επόμενη μέρα, να τις καταγράψετε σε ένα χαρτί. Στη συνέχεια, καθώς θα τελειώνει κάθε μάθημα, θα το διαγράφετε από τη λίστα, ώστε να αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι σιγά-σιγά η δουλειά του τελειώνει. Ξεκινήστε από τα πιο «δύσκολα» μαθήματα, κι αφήστε τα πιο εύκολα κι ευχάριστα (π.χ. τη ζωγραφική) για το τέλος.

Εξηγήστε του με απλά λόγια ότι κάθε μάθημα θα πρέπει να το τελειώνει μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα. Πολύ πιθανόν ο μικρός σας να μην έχει ακόμη την αίσθηση του χρόνου. Αφού πρώτα δείτε μαζί τι του ζητάει να κάνει η κάθε άσκηση ή τι ακριβώς πρέπει να αντιγράψει κλπ., κι αφού βεβαιωθείτε ότι το έχει καταλάβει και ότι μπορεί να προχωρήσει μόνο του, πείτε του: 
«Εγώ πάω στο διπλανό δωμάτιο να κάνω τη δική μου δουλειά και σ' ένα τέταρτο θά ρθω να δω πόσο έχεις προχωρήσει». (Γενικά, πάντως, οι δάσκαλοι εξηγούν πολύ καλά τι πρέπει να κάνουν στο σπίτι και τα παιδιά συνήθως γνωρίζουν τι μαθήματα έχουν και πώς να τα κάνουν.)

Στην αρχή θα είναι χρήσιμο να καθίσετε για λίγο δίπλα του, για να του εξηγήσετε και, επιπλέον, για να του δείξετε τα «βήματα» που θα είναι πολύ χρήσιμα να ακολουθεί στη μελέτη κάθε μαθήματος. 
Λόγου χάριν, στην ορθογραφία, ότι, αφού τη διαβάσει αρκετές φορές, την αντιγράψει, κλείσει τα ματάκια του και φέρει στο μυαλό του μία-μία λέξη, στο τέλος θα του την υπαγορεύσετε εσείς και θα ξαναγράψει τις λέξεις στις οποίες έκανε λάθη. Ή, στην ανάγνωση, αφού διαβάσει το κείμενο όσες φορές έχει πει η δασκάλα του -ή, τέλος πάντων, όσες χρειάζεται-, κατόπιν θα το διαβάσει και σ' εσάς.
Οποιαδήποτε στιγμή ζητήσει τη βοήθειά σας σε κάτι που δεν καταλαβαίνει, που δεν καταφέρνει μόνο του, δώστε τη με προθυμία. Έτσι, θα ξέρει ο μικρός ότι είστε πάντα διαθέσιμη να καθίσετε δίπλα του για να του λύσετε τις απορίες του, χωρίς όμως να είστε διαρκώς «από πάνω του», κάτι που εξάλλου πιθανόν να του δημιουργεί πρόσθετο άγχος.

Όταν τελειώσει τα μαθήματά του, μπορείτε να τα τσεκάρετε μαζί. Όμως, μη διορθώσετε εσείς τα λάθη που πιθανά έχει κάνει. Προτρέψτε το καλύτερα να ξανακοιτάξει πιο προσεκτικά αυτά που έχει γράψει, για να τα βρει μόνο του. Και να θυμάστε ότι είναι δικαιολογημένο να του έχουν ξεφύγει ορισμένα λαθάκια.

Προσπαθήστε επίσης να μην αρχίσετε να σβήνετε «με μανία» αυτά που έχει γράψει, επειδή δεν τα βρίσκετε τέλεια, ή να σκίζετε σελίδες. Ρωτήστε το καλύτερα αν είναι το ίδιο ευχαριστημένο με τη δουλειά που έχει κάνει, κι αναφέρετέ του ότι πιστεύετε ότι μπορεί να τα καταφέρει ακόμα πιο καλά αν προσπαθήσει λίγο περισσότερο. Αν χρειάζεται, δείξτε του εσείς τον τρόπο, χωρίς όμως να κάνετε εσείς την εργασία του αντί αυτό.

Θα είναι επίσης θετικό να ελέγχετε αν αυτά που πιθανόν ο μικρός σας διαβάζει «νεράκι», τα καταλαβαίνει κιόλας. Δεν θα ήταν κακή ιδέα λοιπόν, να του ζητάτε να σας διηγείται με δικά του λόγια τι κατάλαβε, για παράδειγμα, από το κομματάκι που διάβασε στην ανάγνωση. Έτσι, δεν θα μάθει να διαβάζει «μηχανικά», κάτι που θα του φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο τα επόμενα σχολικά χρόνια.
Καθώς το μικρό μεγαλώνει, μπορείτε θαυμάσια να το βοηθήσετε να μάθει πώς να χρησιμοποιεί την εγκυκλοπαίδεια, το λεξικό, για να βρει τι σημαίνει ή πώς γράφεται μια άγνωστη λέξη. Η βοήθεια αυτή θα είναι πιο σημαντική από το να σας φωνάζει συνέχεια για να του τα εξηγείτε εσείς.
Από τη Γ΄ Δημοτικού, όταν ο μικρός μαθητής θα αρχίσει να έχει στο πρόγραμμά του δευτερεύοντα μαθήματα, που θα πρέπει να τα μαθαίνει απέξω, αφού τα διαβάσει όσες φορές χρειάζεται, στο τέλος μπορείτε να το βάζετε να σας τα λέει ή να του κάνετε ορισμένες ερωτήσεις, για να διαπιστώνετε πόσο καλά τα ξέρει και τα έχει καταλάβει. Προσοχή, όμως: οι ερωτήσεις δεν θα πρέπει να γίνονται σαν «ανάκριση», 
ούτε να συνοδεύονται από κριτικά σχόλια και θυμό.

Eσείς είστε... καλός μαθητής;

Θέλετε να βοηθήσετε το παιδί σας στο σχολείο; Σίγουρα! Προσοχή όμως να μην το... παρακάνετε, ξεπερνώντας τα όρια. Να, λοιπόν, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνετε:

Α) Πρέπει να...

... επιδιώκετε να έχετε συχνή επαφή με το δάσκαλο του παιδιού σας. Θα είναι χρήσιμο να ενημερώνεστε τακτικά για την πρόοδό του στο σχολείο, για τα αδύνατα σημεία του που έχει εντοπίσει ο δάσκαλος, για τα μαθησιακά κενά που τυχόν έχει. Έτσι, με τις οδηγίες του δασκάλου και τη δική σας συνεργασία, το παιδί θα καταφέρει να τα ξεπεράσει και να τα καλύψει γρήγορα.

... μπείτε στη θέση του παιδιού. Μην προσπαθείτε να μπείτε στο ρόλο του δασκάλου στο σπίτι, να παριστάνετε δηλαδή το δάσκαλο στο μικρό σας μαθητή, δημιουργώντας πιθανά προβλήματα στη μεταξύ σας σχέση. Εσείς είστε ο γονιός του, κι αυτό που θα είναι μάλλον προτιμότερο να κάνετε, είναι το να προσπαθήσετε να θυμηθείτε τα δικά σας σχολικά χρόνια ή το να βάλετε τον εαυτό σας στη θέση του παιδιού. 
Να δείτε δηλαδή το πρόγραμμά του από τη δική του σκοπιά: ότι γυρίζει από το σχολείο και πρέπει γρήγορα να αρχίσει και να τελειώσει τα μαθήματά του, για να προλάβει κατόπιν και τις εξωσχολικές του δραστηριότητες, αλλά να ξεκλέψει και λίγο χρόνο για παιχνίδι.

... σέβεστε τη δουλειά του. Εξηγήστε στο μικρό ότι, όπως εσείς έχετε τη δουλειά σας που πηγαίνετε καθημερινά, έτσι κι εκείνο έχει το σχολείο και το διάβασμα των μαθημάτων του. Πολύ απλά, αντιμετωπίστε τη μελέτη των μαθημάτων του με «σεβασμό». Δηλαδή, ως κάτι πολύ σπουδαίο, ως μια σοβαρή εργασία, για να την εκλάβει κι εκείνο έτσι.

... ενισχύεται την αυτοπεποίθησή του. Ενθαρρύνετε το μικρό σας όσο περισσότερο μπορείτε γι' αυτό που κάνει -κυρίως για την προσπάθειά του-, ώστε να αγαπήσει και να αποκτήσει ακόμα περισσότερα ερεθίσματα για μάθηση. Πείτε του πολλά «μπράβο»! Δείξτε του τον ενθουσιασμό σας, το ενδιαφέρον σας για όλα τα καινούρια πράγματα που μαθαίνει. Δώστε του απλόχερα τους επαίνους σας για την καλή 
επίδοσή του. Αναφέρετέ του πόσο βελτιώνεται μέρα με τη μέρα, εμψυχώστε το, δείξτε του εμπιστοσύνη ότι μπορεί να τα καταφέρει ακόμα καλύτερα!

... δείχνετε ανοχή. Ειδικά για τα πρωτάκια, να θυμάστε ότι πιθανόν να χρειαστεί να δείξετε λίγη ανοχή στο διάβασμα στο σπίτι, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα (μέχρι δηλαδή να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της ζωής τους, σ' αυτή την πρωτόγνωρη φάση που μόλις μπήκαν).

Β) Δεν πρέπει να...

... εκνευρίζεστε. Είναι ανθρώπινο, μερικές φορές, όταν κάθεστε δίπλα στο μικρό σας για να του εξηγήσετε κάτι που δεν έχει καταλάβει ή για να ελέγξετε τα μαθήματα που έκανε, η κούραση που έχετε από τη γεμάτη με υποχρεώσεις μέρα που περάσατε, να σας οδηγεί χωρίς να το θέλετε ή παρ' όλη την καλή πρόθεση που έχετε, στο να αρχίσετε να μιλάτε πιο δυνατά και έντονα, προκαλώντας ταυτόχρονα την αντίδραση τ
ου παιδιού και καταλήγοντας με δυο λόγια σ' έναν εντονότατο καβγά. Σίγουρα, το να παραμένετε ήρεμη κάθε φορά την ώρα του διαβάσματος, δεν είναι κάτι εύκολο. Γι' αυτό, έχετε κατά νου ότι θα χρειαστεί πολλές φορές να οπλιστείτε με αρκετή υπομονή αν θέλετε να έχετε στο σπίτι την κατάλληλη, ήρεμη ατμόσφαιρα για μελέτη.

... πιέζετε το παιδί. Να θυμάστε ότι η έντονη πίεση προς το παιδί από έναν αγχωμένο και εκνευρισμένο γονιό, για να κάνει καλύτερα τα μαθήματά του, μπορεί τελικά, αντί για την άριστη επίδοση, να φέρει ακριβώς τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Με άλλα λόγια, να πέσει ακόμα περισσότερο η επίδοση του μικρού μαθητή στο σχολείο και, επιπλέον, να του δημιουργηθούν άγχος και φόβος.
 Όσο πιο ήρεμοι και σταθεροί στην οργάνωση της μελέτης του είσαστε, όσο περισσότερη εμπιστοσύνη δείχνετε στις ικανότητές του, τόσο καλύτερα θα αποδώσει.

... παρεμβαίνετε. Το να κάνετε εσείς τα μαθήματα του μικρού σας, να του δίνετε έτοιμες τις λύσεις, τις απαντήσεις, να ζωγραφίζετε αντί για εκείνο και γενικά να παρεμβαίνετε στις δικές του εργασίες, είναι βέβαιο ότι δεν θα του προσφέρει καμία θετική βοήθεια, ούτε θα συμβάλει στο να μάθει να αυτενεργεί. Αντίθετα, το παιδάκι θα μάθει να στηρίζεται για τη δική του δουλειά στο γονιό του, ενώ, παράλληλα, πιθανόν να δημιουργηθεί στο δάσκαλό του μια λανθασμένη, «αλλοιωμένη» εικόνα της επίδοσής του. Να θυμάστε ότι ο μικρός μαθητής έχει ανάγκη την καθοδήγησή σας και όχι την παρέμβασή σας.

Πόση ώρα πρέπει να διαβάζει;

Γενικά, είναι δύσκολο να πει κάποιος, κυρίως για τις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού, πόση ακριβώς ώρα πρέπει να διαβάζει ένα παιδί. Κι αυτό γιατί το πόσο χρόνο χρειάζεται για μελέτη έχει σχέση με πολλούς παράγοντες. Όπως, για παράδειγμα, με το πόσο απαιτητικό είναι το σχολείο που πηγαίνει, πόσες εργασίες τούς δίνουν για το σπίτι κλπ. Έχει επίσης άμεση σχέση και με τον ίδιο το μαθητή, καθώς ένα παιδί μπορεί λ.χ. να έχει μεγαλύτερη μαθηματική αντίληψη από κάποιο άλλο και να λύνει γρηγορότερα τις ασκήσεις του. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να έχετε πάντα κατά νου, είναι ότι πρέπει να εξασφαλίζετε καθημερινά στα μικρά ελεύθερη ώρα και για παιχνίδι.

Έτσι, λοιπόν, σε γενικές γραμμές, στην Α΄ Δημοτικού καλό είναι το συστηματικό, οργανωμένο διάβασμα των μικρών για τα μαθήματά τους στο σπίτι να μην ξεπερνά κατά μέσο όρο χρονικά τα τρία τέταρτα με μία ώρα περίπου, και, καθώς ανεβαίνουν οι τάξεις, να προστίθεται μισή με μια ώρα επιπλέον.

Προσοχή στους χαρακτηρισμούς!

Το μικρό αργεί να τελειώσει τα μαθήματά του, δεν συγκεντρώνει την προσοχή του σε αυτό που του εξηγείτε, η ώρα κυλάει, η δική σας κούραση μεγαλώνει και οεκνευρισμός σας… «χτυπάει κόκκινο». Κάτι τέτοιες στιγμές, με όλη τη φόρτιση της ημέρας επάνω σας, είναι πολύ πιθανό, αλλά κι ανθρώπινο, να σας έρθουν στο μυαλό διάφοροι αρνητικοί χαρακτηρισμοί για τις ικανότητες του μικρού σας μαθητή. 
Όμως, προσπαθήστε καλύτερα να διατηρήσετε τον αυτοέλεγχό σας και να μη σας ξεφύγουν προς τα έξω, λ.χ. συμπεράσματα του τύπου «Αφού δεν τα καταφέρνεις στα μαθηματικά, δεν είσαι έξυπνος!». Χαρακτηρισμοί που, εξάλλου, μπορεί να είναι τελείως λανθασμένοι, καθώς, για παράδειγμα, ένα παιδάκι που δεν έχει μεγάλη αριθμητική αντίληψη, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι ο γενικός δείκτης 
της νοημοσύνης του δεν είναι υψηλός. Έτσι, λοιπόν, το μόνο που πιθανόν να καταφέρετε με επιπόλαιους, παρορμητικούς χαρακτηρισμούς είναι να αποθαρρύνετε το παιδί ακόμα περισσότερο, να το αποκαρδιώσετε ή να μικρύνετε τους «ορίζοντές» του.

Μα γιατί... αργεί;

Το πιτσιρίκι σας, παρά τις δικές σας προτροπές και παραινέσεις, πιθανότατα να αργεί πολύ να τελειώσει τα μαθήματά του, να μη συγκεντρώνει την προσοχή του, να «κολλάει», για παράδειγμα, με τις ώρες στην αντιγραφή μιας πρότασης, στη λύση μιας άσκησης, βάζοντας την υπομονή σας σε δοκιμασία. Πριν εξωτερικεύσετε τον εκνευρισμό σας, προσπαθήστε να καταλάβετε μήπως υπάρχουν κάποιοι λόγοι που 
το κάνουν να καθυστερεί. Μήπως βαρέθηκε; Μήπως έχει κουραστεί; Μήπως του αποσπά την προσοχή το μικρότερο αδελφάκι του, που αυτή την ώρα παίζει μέσα στον ίδιο χώρο; Μήπως η μουσική ή ο θόρυβος από τα διπλανά δωμάτια είναι δυνατά; Μήπως έχει στην τηλεόραση το αγαπημένο του πρόγραμμα κι όλοι οι άλλοι στην οικογένεια το βλέπουν; Ωστόσο, αν παρ' όλες τις προσπάθειές σας το μικρό εξακολουθεί να αργεί πολύ να τελειώσει τα μαθήματά του, συζητήστε το θέμα και ζητήστε τη γνώμη και τις συμβουλές του δασκάλου του.

Μην ξεχνάτε το διάλειμμα

Εάν το μικρό σας αρχίζει να κουράζεται, ένα μικρό ολιγόλεπτο διάλειμμα ανάμεσα στα μαθήματα θα είναι απαραίτητο (για τα μεγαλύτερα παιδιά κάθε τρία τέταρτα περίπου). 
Φροντίστε τα διαλείμματα αυτά να τα κάνει το παιδί αφού ολοκληρώσει ένα μάθημα, και όχι διακόπτοντάς το κι αφήνοντάς το στη μέση. Μπορεί, λοιπόν, να σταματά για λίγο τη μελέτη του, να σηκώνεται από το κάθισμά του και να κάνει για λίγο κάτι διαφορετικό, που θα το ξεκουράσει από την πνευματική κόπωση.

Όχι διάβασμα στο... σαλόνι!

Ο χώρος της μελέτης παίζει σπουδαίο ρόλο στην απόδοση του παιδιού και στη σωστή μελέτη. Να τι πρέπει να φροντίσετε: Κατ' αρχάς, το παιδί πρέπει να έχει έναν αποκλειστικό χώρο για τα διαβάσματά του, π.χ. το δικό του δωμάτιο ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, το δικό του γραφείο. Δηλαδή, ένα μικρό χώρο μέσα στο σπίτι, 
σε σταθερό σημείο, που δεν θα αλλάζει κάθε μέρα (π.χ. τη μια μέρα να διαβάζει στην κουζίνα, την επόμενη στο σαλόνι) και που θα φροντίζει το ίδιο να είναι τακτοποιημένος, ώστε να βρίσκει εύκολα ό,τι του είναι απαραίτητο στην προετοιμασία των μαθημάτων του.
Επίσης, για να είναι το διάβασμά του πιο ευχάριστο κι όσο γίνεται πιο ξεκούραστο, πρέπει να διαλέξετε μαζί με το παιδί ένα άνετο γραφείο, μια καλή καρέκλα, για να έχει το σώμα του τη σωστή στάση, και να φροντίσετε για τον καλό, άπλετο φωτισμό, τόσο στο χώρο, όσο και στο σημείο που διαβάζει.
Σ' ένα εμφανές σημείο πάνω στο γραφείο, μπορείτε να τοποθετήσετε ένα μεγάλο εβδομαδιαίο πρόγραμμα που θα φτιάξετε μαζί με το μικρό, με τα μαθήματα που έχει κάθε μέρα. Έτσι, πολύ γρήγορα θα αρχίσει να γνωρίζει τα μαθήματα και τις υποχρεώσεις που έχει καθημερινά. Για παράδειγμα, ότι τη Δευτέρα έχει Μουσική και θα πρέπει να βάλει στην τσάντα του το αντίστοιχο τετράδιο ή την Παρασκευή 
έχει Καλλιτεχνικά και θα πρέπει να έχει μαζί του τα σύνεργα της ζωγραφικής.

Δεν θέλει να διαβάσει!

Μπορεί να το αντιμετωπίσετε κι αυτό! Ο μικρός σας μαθητής να μη θέλει με τίποτα να κάτσει να διαβάσει ή να βρίσκει διάφορες δικαιολογίες, π.χ. να λέει ότι το πονάει το κεφάλι του, κλπ. Τι κάνετε σ' αυτή την περίπτωση;
Πρώτα απ΄ όλα μη χάνετε την ψυχραιμία σας και μην αισθάνεστε άσχημα πιστεύοντας λανθασμένα ότι η άρνηση του παιδιού σας να μελετήσει οφείλεται σε δικός σας λάθος.
Αυτό που θα βοηθήσει πολύ να κάνετε είναι, καταρχήν, να δείξετε «σεβασμό» σε αυτά που του συμβαίνουν. Να του εξηγήσετε δηλαδή με ηρεμία ότι αυτά τα συμπτώματα συμβαίνουν συχνά σε όλους κι ότι είναι δικαιολογημένο, για παράδειγμα, να πονάει το κεφαλάκι του γιατί έχει κουραστεί. Όμως, υπάρχουν λύσεις. Μπορεί δηλαδή να πάρει ένα παιδικό παυσίπονο, να ξεκουραστεί πιο πολύ ώρα για να του περάσει ή να βγει λίγο στη βεράντα για να αισθανθεί καλύτερα. Δηλαδή, αυτό που είναι σημαντικό είναι από τη μια να σεβαστείτε το παιδί, δηλαδή να πιστέψετε ότι τα συμπτώματα που αναφέρει είναι αληθινά, για να αισθάνεται έτσι το μικρό σας ότι είναι πάντα αποδεκτό από τους γονείς του και δεν χρειάζεται να βρίσκει «πλάγιους τρόπους» για να τους «ξεγελάσει», κι από την άλλη να παραμείνετε σταθεροί ότι η μελέτη των μαθημάτων του θα πρέπει να γίνει μέσα στο απόγευμα.
Εάν, παρ' όλες τις προσπάθειές σας, δεν καταφέρετε να το πείσετε να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του, τότε θα είναι χρήσιμο να ζητήσετε τη συνεργασία του δασκάλου, για το πώς να το αντιμετωπίσετε. Πιθανόν το να πάει αδιάβαστο την άλλη μέρα στο σχολείο και να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της ασυνέπειάς του στις υποχρεώσεις του, δηλαδή ότι το επόμενο απόγευμα θα έχει διπλή δουλειά να κάνει στο σπίτι, να το βοηθήσει να οργανωθεί καλύτερα.

Να σημειώσουμε εδώ ότι ένας επιπλέον σημαντικός και απαραίτητος λόγος να γίνεται ένας ιατρικός έλεγχος στα παιδιά (π.χ. στην όρασή τους, στην ακοή τους, κλπ.) πριν αρχίσει η σχολική χρονιά, είναι και ότι ορισμένα συμπτώματα μπορεί πράγματι να είναι αληθινά και να παρεμποδίζουν την επίδοση του παιδιού στο σχολείο. Για παράδειγμα, ένα παιδί που έχει μυωπία και οι γονείς του δεν το 
γνωρίζουν, καταβάλλει προσπάθεια να δει στον πίνακα ή κουράζεται πολύ, αρχίζει να παρουσιάζει κενά στη μάθησή του, να δυσκολεύεται σταδιακά να παρακολουθήσει την εξέλιξη των μαθημάτων και να εκδηλώνει μια άρνηση για το σχολείο ή για το διάβασμα στο σπίτι.

http://archive.in.gr